داشته است. (۱)
۴. تأثیر معنوی درتوجّه به نشانه های الهی
خداوند در قرآن کریم مسلمانان را دعوت کرده است تا در شگفتی‌های آفرینش دقّت کنند و جهان پیرامون خویش را به نیکی بنگرند. این سفارش به ویژه در باره نگریستن به آسمان و پدیده های آن بیشتر نمایان است :
﴿أَ فَلَمْ ینْظُرُوا إِلَى السَّماءِ فَوْقَهُمْ كَیفَ بَنَیناها وَ زَینَّاها وَ ما لَـهَا مِنْ فُرُوج﴾. (۲)
آیا آنها به آسمانی كه بالای سرشان است نگاه نكردند كه چگونه ما آن را بنا كرده‌ایم؟
بر اساس این دعوت الهی بوده که معصومان عليهم‌السلام توجّه خاصی به آسمان بالای سر خود داشتند و مخصوصاً در سحرگاهان و هنگام نماز شب در مناجات با خدا، دیده بر آسمان می‌دوختند و مدّت‌های طولانی در دریای اندیشه فرو می‌رفتند.
پیامبر اکرم صلى‌الله‌عليه‌وآله سه مرتبه در نیمه‌های شب از خواب بر می‌خاست و در هر مرتبه در کرانه های آسمان می‌نگریست و پنج آیه از سوره آل عمران، از ﴿اِنَّ فی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْض﴾ تا ﴿اِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ﴾را قرائت می‌کرد سپس بخشی از نماز شب را آغاز می‌نمود. (۳)
تفکّر در این آیات خداشناسی در دل شب، چه بسا از سایر عبادات، ارزشمند‌تر باشد. گزارش شده است که در هنگام عبادت برای امام زین العابدین عليه‌السلام آب وضو آوردند، دست خویش را در آن نهاد تا وضو بگیرد و سرش را بالا آورد و به آسمان و ستارگان نگریست و چنان در خلقتشان به فکر فرو رفت که دستش در ظرف ماند تا مؤذن، اذان صبح را ندا داد. (۴)
یکی از اصحاب امیر المؤمنین عليه‌السلام به نام حبّه عرنی می‌گوید: شبی من و نوف در حیاط
___________________
(۱) مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۱۱۱.
(۲) ق / ۶.
(۳) نوری طبرسی، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۱۵۶؛ قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ج۱، ص۲۱۱؛ ونیز رک: کافی، ج۳، ص ۴۴۵.
(۴) رک: دانشنامه عقائد اسلامی، ص۳۹۸.
