شریفه زیر:
﴿أَ لا یعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَ هُوَ اللَّطیفُ الْـخَبیرُ﴾. (۱)
آیا آن كسی كه موجودات را آفریده از حال آنها آگاه نیست؟ در حالی كه او از دقیق‌ترین اسرار با خبر و نسبت به همه چیز، عالم است.
امام صادق عليه‌السلام در ضمن مثال‌ها و شواهد فراوانی که برای برهان اثبات صانع در حدیث توحید مفضّل آورده‌اند، می‌فرمایند:
«وَ غَیرَ ذَلِكَ سَآتِیكَ بِهِ مِـمَّا تَعْرِفُ اتِّصَالَ الْـخَلْقِ بَعْضِهِ بِبَعْضٍ وَأنَّ ذَلِكَ مِنْ مُدَبِّرٍ حَكِیمٍ عَالِـمٍ قَدِیر». (۲)
و مثال‌های دیگری برایت می‌آورم که به سبب آنها، پیوستگی و یکپارچگی اجزای آفرینش به یکدیگر را دریابی و این‌که آن از سوی مدبّر حکیم، عالم و توانایی است.
۲.ویژگی‌های علم خدا
علم خداوند را نمی‌توان با علم مخلوق مقایسه کرد. البتّه این قیاس گاهی ناخودآگاه شکل می‌گیرد، یعنی انسان همان مفهومی از علم را در ذهن می‌آورد که برای خودش آشناست و با آن سر و کار دارد. روشن است که این علم از ویژگی‌های مخلوقات برگرفته شده است که هم محدودیت در آن راه دارد و هم دارای کیفیت‌های انسانی و بشری است. اساساً علم و معرفتی که در مخلوقات سراغ داریم، همگی صنع خداوند متعال و اعطایی اوست و این چنین علمی را نمی‌توان از ویژگی‌های خالق دانست.
در قرآن کریم و روایات اهل‌بیت عليهم‌السلام مباحث متعدّدی درباره علم الهی مطرح شده و در باره ویژگی‌های آن، مطالب نغز و دقیقی ارائه گردیده است که در این جا فرصتی برای بیان آنها نیست. در این مبحث، به دو ویژگی در باره علم الهی اشاره می کنیم:
___________________
(۱) ملک / ۱۴.
(۲) بحار الانوار، ج۳، ص۱۸۹، باب۵ الخبر المروی عن المفضل بن عمر فی التوحید المشتهر بالاهلیلجه.
