نعمتهای آن و اوصاف جهنم و عذابهای آن در آیات فراوانی از قرآن کریم بیان شده است. (۱) گستردگی آیات در این زمینه، اهمیت مسأله حیات پس از مرگ و لزوم پژوهش و تدبّر درباره آن را روشن میسازد.
۳. آثار اعتقاد به معاد
بر اساس آن چه گذشت، اعتقاد به جهان پس از مرگ، نقش محوری در زندگی انسان ایفا میکند و کارکرد اساسی در تعیین باورها و اعمال او خواهد داشت. این آثار به شرح زیر خلاصه میگردد:
۱ .۳. چنین اعتقادی در درجه اول، انسان را نسبت به باورها و بینش خود حساس کرده و زمینه باورمندی به اموری که نجات و رستگاری او را رقم میزنند، فراهم میآورد و از گرایش به چیزهایی که باعث عذاب و سقوط او در جهنم میگردند، باز می دارد.
۲ .۳.انسان معتقد به معاد، دنیا را مزرعه و کشتزار آخرت میبیند و اعمالش را در حکم بذری مینگرد که میوهاش را در آخرت خواهد چید و لذا در زندگی دنیا به طور حساب شده گام بر میدارد و در صدد است اعمال شایسته انجام دهد تا نتیجه نیکو ببیند.
ایمان به معاد سبب میشود انسان ها در انجام تکالیف الهی کوتاهی نکنند و در برابر اوامر و نواهی الهی بی توجهی از خود نشان ندهند.
۳ .۳. باور داشت معاد به انسان مؤمن در برابر شدائد نیرو مىبخشد و چهره وحشتانگیز مرگ را که همیشه به صورت کابوسى بر افکار انسانها سنگینى داشته، و آرامش را از آنها سلب مىکند، دگرگون مىسازد. معادباوری مرگ را معنایی دیگر میبخشد و آن را از مفهوم فنا و نیستی به دریچهای به سوی جهان برتر و زیباتر تغییر میدهد.
۴ .۳. ایمان به معاد افق دید انسان را بالا برده و فراتر از جهان مادی را بدو مینماید؛ و از نظر او همه چیز در دنیای مادّی خلاصه نشده و زندگىاش دچار پوچى نمیشود.
___________________
(۱) واقعه/۱۱ - ۲۳ و ۲۷ - ۳۴ و ۴۳ و ۵۲ - ۵۴.