نافرمانان، به اختلاف درجات و مراتب گناهانشان بستگی دارد. گناه هر چه بزرگتر باشد، مجازاتش شدیدتر و دوام آن بیشتر خواهد بود، تا آن جا که عذاب دوزخ برای برخی از آنان، ابدی است. خلود گروهی از کافران و معصیت کاران در جهنم، از باورهای مسلّم اسلامی و برخاسته از آیات قرآن کریم است. خداوند متعال میفرماید:
﴿مَن كَسَبَ سَیِئَةً وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ﴾. (۱)
کسانی که کار بدی کنند و گناهانشان آنان را احاطۀ کند، اهل دوزخ خواهند بود و تا ابد در آن باقی خواهند ماند.
و درباره کافران میفرماید:
﴿وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُون﴾. (۲)
سرپرستان کافران طاغوتهایند که آنان را از نور هدایت بیرون میآورند و به ظلمتهای جهل و گمراهی داخل میکنند. آنان اهل دوزخاند و تا ابد در آن باقی خواهند ماند.
پس آنان که از هدایت پروردگار عالمیان اعراض کرده و از تسلیم در مقابل او سرپیچی کردهاند و کفر و شرک را پیشه خود ساختهاند و در زمین فساد کرده و به بندگان خدا ستم روا داشته اند، در عذاب جهنم جاودان خواهند بود.نیک پیداست که عذاب جاویدان تنها مخصوص گروهی است که نافرمانی از حق را با لجاجت، ستم و تبهکاری همراه کرده اند.
۲.تناسب خطا با خلود و عدل الهی
اکنون، در پاسخ به این پرسش که چرا باید شخصی که گناه اندک و محدودی را انجام داده است، گرفتار کیفری نامحدود و دردناک گردد، میتوان به نکات زیر اشاره کرد:
___________________
(۱) بقره / ۸۱.
(۲) بقره / ۲۵۷.