خداوند در میثاق، بندگان را براساس توحید یعنی بر معرفت او که پروردگار آنهاست، آفرید.
در روایات دیگر تأکید شده است که اگر چنین معرفت آغازینی نبود، شناخت حق تعالی برای بندگان فراهم نمی‌شد.امام باقر عليه‌السلام در تفسیر آیه فطرت (آیه ۳۰سوره روم) فرموده‌اند:
«فَطَرَهُمْ عَلَى مَعْرِفَتِهِ أنَّهُ رَبُّهُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَمْ یعْلَمُوا إِذَا سُئِلُوا مَنْ رَبُّهُمْ وَ لَا مَنْ رَازِقُهُمْ». (۱)
آن‌ها را بر پایه‌ی معرفت خود که پروردگار آنان است آفرید و اگر این [فطرت] نبود، وقتی از ایشان سؤال می‌شد، نمی‌دانستند پروردگار آنان و روزی‌دهنده‌ی ایشان کیست.
همچنین، براساس معارف اهل بیت عليهم‌السلام ، همه انسانها حامل این فطرت،یعنی معرفت الله شده‌اند و هیچ کس از این نعمت خالی نیست. امام باقر عليه‌السلام درباره این عبارت پیامبر گرامی اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله که فرمود: «کلُّ مَوْلودٍ یُولَدُ عَلَی الفِطرَة» می‌فرماید:
«یَعْنی عَلى المَعْرفة بأنَّ اللهَ عزّ وجلّ خالقُه». (۲)
همه انسانها بر اساسِ این معرفت که خداوند _ عزّ و جلّ_ خالق آنهاست متولد شده‌اند.
۴.معرفت فطری در سخنان دانشمندان غیر مسلمان
معرفت فطری در بین اندیشه های بشری نیز نمود یافته و هر کس به بیانی آن را بازگو کرده است. از جمله، دانشمندان بزرگ جهان نیز به این معرفت اذعان نموده و درباره آن سخنانی گفته‌اند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
ویلیام جیمز: «من به خوبی می‌پذیرم که سرچشمه زندگی مذهبی، دل است». (۳)
___________________
(۱) برقی، محاسن، ج۱، ص۲۴۱؛ ونیز رک: توحید صدوق، ص۳۳۰؛ مختصر البصائر، ص۳۹۹.
(۲) توحید صدوق، ص۳۳۱؛ کافی، ج۲، ص۱۳.
(۳) جیمز، دین و روان، ص۱۲۲.
