نظام هستی همه چیز بر اساس ضوابط و قوانین الهی است و کسی نمی تواند با اعمال نظر و نفوذ، مسیر عدالت الهی را منحرف سازد از این رو، هیچ کس به صورت مستقل نمیتواند شفاعت کند و بدون اذن خداوند شفاعت کسی قبول نشده و نفعی نمیبخشد، ولى آیات دسته دوم، شفاعت پس از رعایت قوانین و ضوابط را اثبات میكنند و بیان مینمایند در عالم آخرت شفاعت به اذن الهی قبول شده و نفع میبخشد.
۴. شفاعت کنندگان
گفته شد تنها کسانی میتوانند شفاعت كنند، که خدا بدانان اجازه دهد. سؤال مهم این است که كدامین اشخاص چنین رخصتی را دریافت کردهاند و شفیعان روز قیامت چه کسانیاند؟ در روایات اسلامی، انبیاء، اوصیاء، علما و شهداء از جمله شفیعان معرفی شدهاند و در این میان، پیامبر اسلام و امامان معصوم عليهمالسلام جایگاه ویژهای در امر شفاعت دارند. پیامبر اسلام فرمودند:
«إِنِّي لَأَشْفَعُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأُشَفَّعُ وَ يَشْفَعُ عَلِيٌّ فَيُشَفَّعُ وَ يَشْفَعُ أَهْلُ بَيْتِي فَيُشَفَّعُون». (۱)
به راستی در روز قیامت من شفاعت میکنم و پذیرفته میشود و علی هم شفاعت میکند و قبول میشود و اهل بیتم شفاعت خواهند کرد و پذیرفته خواهد شد.
و در جای دیگر فرمودند:
«ثَلَاثَةٌ يَشْفَعُونَ إِلَى اللّٰـهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيُشَفَّعُونَ: الْأَنْبِيَاءُ ثُمَّ الْعُلَمَاءُ ثُمَّ الشُّهَدَاء». (۲)
سه گروه در نزد خداوند متعال شفاعت میکنند و شفاعت آنها پذیرفته میشود: انبیاء، سپس علماء، سپس شهداء.
۵. شرایط شفاعت شوندگان
اما شرایط شفاعت شوندگان نکته دیگری است که در روایات به صورت گسترده مورد بحث
___________________
(۱) مناقب آل أبی طالب ، ج۲، ص۱۶۵؛ بحارالانوار، ج۸، ص۴۳.
(۲) خصال، ج۱، ص۱۵۶؛ قرب الاسناد، ص۶۴.