در روایات از فرشتگان خدمتگزار و نگهبان بهشت به «سَدَنة الجنان» (۱) تعبیر شده و فرشتهای به نام «رضوان» رئیس آنان است.
۴. کیفیت و تنوع و تفاوت نعمتها
نعمتهای بهشت از نظر تنوع بیشمار است و بنا بر آیات و روایات، کیفیت نعمتهایی که بر اهل بهشت عرضه میشود قابل تصور نیست؛ زیرا نعمتها و لذتهای دنیوی با تلخکامیها آمیخته است و زوال و پایانی برای آنهاست، و لذا نمیتواند با نعمتهای بهشت که لذت محض و بیپایان است، مقایسه گردد. در قیاس ناپذیری لذتهای بهشتی همین بس که گفته شده است كه نه چشمی آنها را دیده و نه گوشی شنیده و نه بر قلبی خطور نموده است:
«أَعْدَدْتُ لِعِبَادِي مَا لَا عَيْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ بِقَلْبِ بَشَر». (۲)
برای بندگانم چیزی را آماده کردم كه نه چشمی آن را دیده و نه گوشی شنیده و نه بر قلب انسانی خطور کرده است.
در حدیثی از امام محمد باقر عليهالسلام انواع نعمتهای بهشت این گونه توصیف شده است:
«اهل بهشت زندهاند و هیچگاه نمیمیرند، بیدارند و ابداً نمیخوابند، آنان بینیازند و اصلاً به فقر دچار نمیگردند، و همواره شادند و هیچگاه محزون نمیشوند، آنان خندانند و هیچ وقت نمیگریند، تکریم میشوند و به هیچ وجه توهین نمیشوند، همیشه مسرورند و هیچگاه روی ترش نمیکنند و دائماً خوشحال و شادند، میخورند و پس گرسنه نمیشوند، میآشامند و پس تشنه نمیگردند، پوشیده شدهاند و هیچگاه عریان نمیمانند و آنان سوارانی هستند که همیشه به دیدار یکدیگر میروند». (۳)
___________________
(۱) صحیفه سجادیه، دعای سوم.
(۲) ابن فهد حلی، عدة الداعی و نجاح الساعی، ص ۱۰۹؛ بحارالانوار، ج ۸، ص ۱۹۱.
(۳) الاختصاص، ص ۳۵۸؛ بحارالانوار، ج ۸،ص ۲۲۰.