۳.بخشش گناهکاران
هر چند عقلاً گاه یک گناه میتواند شخص را گرفتار دوزخ ابدی نماید، امّا بر اساس منابع وحیانی، خداوند بسیاری از گناهان را میبخشد و تنها کسانی که کافر و مشرک شده و به دشمنی با خدا و بندگان او برخیزند، در عذاب ابدی خواهند بود.امّا درمورد دیگر گناهکاران، بخشی از گناهان بخشوده میشود و بخشی دیگر در همین دنیا مورد عقوبت قرارمیگیرند و بخشی نیز در برزخ عقوبت میشوند.البتّه برخی نیز ممکن است در آخرت عذاب شوند، امّا به هر حال در نهایت بهشتی خواهند بود. از این رو، در معارف کتاب و سنت تاکید شده است که عفو و رحمت خداوند نسبت به بندگان بسی بیشتر و پیشتر از کیفر اوست.
خداوند متعال در قرآن کریم در این باره میفرماید:
﴿وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصیبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَیدیكُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ كَثیر﴾. (۱)
و آنچه مصیبت كه به شما میرسد به خاطر اعمالی است كه به دست خود كردهاید، و خدا از بسیاری از گناهان درمیگذرد.
امام صادق عليهالسلام در ذیل همین آیه شریفه فرمود:
«مَا یَعْفُو اللهُ أَكْثَرُ مِـمَّا یَؤَاخِذُ بِه». (۲)
آنچه خداوند میبخشد بیش از مقداری است که عقوبت میکند.
امیر المؤمنین عليهالسلام نیز در توضیح آیه بالا چنین فرمودند:
«مَنْ عَجَّلَ اللهُ عُقُوبَةَ ذَنْبِهِ فِی الدُّنْیا فَإِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَجَلُّ وَ أَكْرَمُ وَ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ یَعُودَ فِی عُقُوبَتِهِ فِی الْآخِرَة». (۳)
کسی که خداوند عقوبت گناهش را در همین دنیا قرار دهد، دیگر در آخرت، به آن گناه او را عقوبت نمیکند.
___________________
(۱) شوری/ ۳۰.
(۲) كافی، ج۲، ص۲۶۹.
(۳) كافی، ج۲، ص۴۴۵؛ و نیز رک: تفسیر قمی، ج۲، ص۲۷۶.