درس پنجاه و یکم
کلّیات قیامت

در دروس گذشته برخی از مراحل و منازل آخرت مانند حالت احتضار، مرگ، قبر و عالم برزخ مورد بحث قرار گرفت. دوران برزخ و همچنین طومار زندگی دنیائی با برپائی قیامت درهم پیچیده می‌شود. در این درس ابتدا از دریچه نام‌های قیامت تا حدودی این واقعه بزرگ توصیف می‌گردد. سپس بحث نشانه‌های قیامت در پی خواهد آمد.

هر چند زمان و ساعت حادثه قیامت بیان نشده و علم آن به خدا واگذار شده است (۱) ، و نیز تأکید شده است که این حادثه، ناگهانی اتفاق می‌افتد (۲) ، اما علائمی ذکر شده است که قبل از حادثه قیامت رخ می دهند. پیش از هر چیز مناسب است که از طریق نام‌های قرآنی قیامت،‌ با گوشه‌هایی از حقیقت آن آشنا شویم.

۱. نام‌های قیامت

قیامت صحنه حوادث، تحوّلات و دگرگونی‌های عظیم در سراسر هستی است، این حوادث و تحولات در ابعاد مختلف صورت می‌گیرد و متناسب با تغییرات و حوادثی که در قیامت رخ می دهد، با نامی خاص از آن یاد می‌شود.

قریب هشتاد اسم برای قیامت در قرآن مجید ذکر شده که هر کدام به مناسبتی از این واقعه عظیم پرده برداشته است. نامی که بیشتر از همه برای اشاره به این روز تکرار شده، «یوم القیامة» (۳) است که حدود هفتاد بار آمده و به معنای روزی است که همگان در برابر

___________________

) ﴿ يَسَْلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَئهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبىّلَا يجَُلِّيهَا لِوَقْتهَِا إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فىِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ لَا تَأْتِيكمُ إِلَّا بَغْتَةً يَسَْلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِىٌّ عَنهَْا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّهِ وَ لَاكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُون ﴾ (اعراف / ۱۸۷؛ تفسیر قمی، ج ۲، ص ۴۵).

) ﴿ فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيهَُم بَغْتَةً ﴾ (محمد / ۱۸؛ تفسیر قمی، ج ۲، ص ۳۰۳).

) ﴿ ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ تُبْعَثُون ﴾ (مؤمنون / ۱۶).

۵۴۴۱