درس دوم
فواید بحث از عقاید دینی
در درس گذشته از اهمیت و جایگاه علم كلام سخن گفتیم و پس از تعریف آن، به مهمترین منابع برای فهم عقاید دینی اشاره كردیم. امّا باید دید كه دانش كلام چه فوایدی دارد و از چه روی بایستی به تحقیق در باورهای دینی پرداخت.
هر چند در بحث معرفی علم کلام، به صورت اجمالی، به فایده معارف و عقاید دینی اشارههایی صورت گرفت، امّا در این درس با تفصیل بیشتری به این مهم پرداخته میشود.
بطور کلی، فرا گرفتن اعتقادات به صورت صحیح و استدلالی، موجب پایداری انسان در مسیر حرکت معنوی و ثبات در دینداری میشود.
امام موسی بن جعفر عليهماالسلام خطاب به صحابی دانشمندش هشام بن حکم فرمود:
«يَا هِشَامُ، إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَكْمَلَ لِلنَّاسِ الْحُجَجَ بِالْعُقُولِ وَ نَصَرَ النَّبِيِّينَ بِالْبَيَانِ وَ دَلَّهُمْ عَلَى رُبُوبِيَّتِهِ بِالْأَدِلَّة» . (۱)
ای هشام، خداوند تبارک و تعالی حجت های خویش را از طریق عقل ها بر مردمان کامل کرد و پیامبران را به بیان[روشن عقلی] یاری رساند. واز طریق دلیل ها مردم را به ربوبیتش راهنمایی کرد.
امام صادق عليهالسلام در این مورد میفرماید:
«مَنْ دَخَلَ فِی هَذَا الدِّینِ بِالرِّجَالِ أَخْرَجَهُ مِنْهُ الرِّجَالُ كَـمَا أَدْخَلُوهُ فِیهِ وَمَنْ دَخَلَ فِیهِ بِالْكِتَابِ وَالسُّنَّةِ زَالَتِ الْـجِبَالُ قَبْلَ أَنْ یزُول». (۲)
هر کس به خاطر افراد وارد این دین گردد، همان افراد او را از دین خارج میکنند،
___________________
(۱) کافی، ج۱، ص۱۳؛ تحف العقول، ص۳۸۴.
(۲) غیبت نعمانی، ص۲۲؛ بحارالانوار، ج۲، ص۱۰۵.