درس سی و پنجم
راه های شناخت امام
تاکنون با ویژگیهای امام آشنا شدیم و بر ضرورت علم و عصمت در جانشین رسول خدا دلایلی بیان گردید. همچنین روشن شد که امام در صفات اخلاقی فردی و اجتماعی باید بر دیگر مردمان برتری داشته باشد و به طور کلی در همه فضیلت‌های انسانی بر دیگران پیشی دارد. در این درس، بحث می‌َشود که چگونه می‌توان به کسی با چنین ویژگی‌هایی دست یافت.
چنان كه گذشت، تبیین معارف و احكام اسلامى و پاسداری از اصول و فروع دین از اهداف اصلی امامت به شمار می‌آید. بدیهى است كه تحقق این آرمان به صورت مطلوب، بدون برخوردارى امام از علم كامل نسبت به معارف و احكام اسلامى و عصمت علمى و عملى او امكان‌پذیر نخواهد بود.
اما باید توجه داشت که عصمت و علم كامل به شریعت، از صفات درونى است و تشخیص آن براى افراد، از طریق متعارف ممكن نیست؛ (۱) بدین جهت این پرسش مطرح می شود که راه شناخت امام چیست و مردم چگونه در هر عصر و زمانی باید امام زمان خود را بشناسند؟
عمده راه‌هایی که در شناخت امام از آن‌ها استفاده می‌شود، سه راه است:
۱. نص
پیشتر نصب الهی امام مورد بحث قرار گرفت و بر پایه شواهد و دلایلی از قرآن و روایات، تأکید شد که تعیین امام در اختیار مردم نیست و امری الهی است. اكنون به این مهم پرداخته می‌شود که نص یکی از راه‌های شناسائی امام است. از آنجا كه نصب الهى بدون آگاه ساختن مردم لغو می‌باشد، هرگاه خداوند فردى را به عنوان امام معین كند، طبعاً او را معرفى نیز
___________________
(۱) کشف المراد، ص ۳۶۶.
