درس چهل و چهارم
ظهور امام مهدی
عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف

غیبت آخرین ولی خدا با ظهور ایشان به پایان می‌رسد و آن دولت جهانی که پیامبران الهی بدان وعده داده‌اند، آغاز می‌گردد. در این درس از شرایط ظهور و ویژگی‌های عصر ظهور بحث می‌شود و سپس سیمای کلی آخرین دولت الهی به تصویر کشیده می‌شود.

در مباحث مهدویت از «شرائط» و «علائم» ظهور سخن به میان آمده است که قبل از قیام امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف روی می‌دهند. شرایط ظهور عبارتند از تغییرات خاصی که در اوضاع و خصوصیات فردی و اجتماعی قبل از ظهور به وقوع می‌پیوندند و علائم یا نشانه‌های ظهور عبارتند از حوادث خاصی که نزدیک یا مقارن با ظهور واقع می‌شوند. البته نشانه‌ها همگی قطعی نیستند و ممکن است برخی از آنها اتفاق نیفتند. نخست شرایط و سپس نشانه‌های ظهور مورد بررسی قرار می‌گیرند و آن‌گاه درباره دولت امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف مطالبی به اجمال بیان می‌گردد.

۱. نشانه های پیش از ظهور

در روایات اسلامی به پدیده‌هایی در هنگام ظهور اشاره شده است که با پدیده‌های قبل از قیامت مشابهت بسیار دارند و از این رو، گاه به آنها «اشراط الساعة» نیز می‌گویند. (۱) این پدیدارها عمدتاً تغییراتی است که در وضعیت اعتقادی مردم و میزان پایبندی آنان به احکام اسلامی و تقیّدات شرعی روی می‌دهد. بر این اساس، ضعف در ایمان و سستی در اعتقادات از یک طرف و سلطه جباران و گردن‌کشان بر جوامع بشری از طرف دیگر، اوضاع اجتماعی را به شدت به سوی فساد و تباهی سوق داده و بر لبه پرتگاه هلاکت و سقوط در

___________________

) در مبحث قیامت با مفهوم «اشراط الساعة» و برخی از مصادیق آن آشنا خواهیم شد.

۵۴۴۱