درس پنجم
دلایل وجود خداوند - گواهی فطرت (۱)
در درسگذشته با نخستین و معروفترین راه اثبات صانع آشنا شدیم و از وجوه مختلف، سامانمندی آفرینش به تصویر کشیده شد. اینک به دلیل دیگری که در حقیقت زیربنای معرفت الله در منظومه معارف دینی است آشنا میشویم.
یکی دیگر از راه های شناخت خداوند، راه فطرت است. این راه از سوی همه پیامبران الهی به کار گرفته شده و در قرآن کریم و سخنان معصومان به تفصیل بیان شده است. دلیل فطرت در کنار دلیل نظم، یکی از مهم ترین راه های آشنائی با خداوند متعال می باشد.
۱.تعریف معرفت فطری
هر انسانی هنگام گرفتار شدن در سختیها و شدائد روزگار و در اوج ناامیدی از همه اسباب و وسائل عادی، قلباً و با تمام وجود، به سوی قدرتی بیپایان و بینیاز، توجّه مییابد. او در این حال به روشنی می یابد که آن حقیقت بی پایان میتواند او را از گرفتاریها نجات بخشد و به ساحل امن و آرامش رهنمون شود. این توجّه قلبی که در همه انسان ها به نوعی ظهور و بروز می یابد، بر اساس معرفتی از خداوند متعال است که به آن «معرفت فطری» میگویند.
۲.معنای فطرت
«فَطَرَ» در اصل به معنای باز کردن (فتح) و نمایان کردن است و به معنای «خلق» نیز به کار میرود؛ چون خلق کردنِ یک چیز به معنای شروع پیدایش و نمایان شدن آن است. (۱) بنابراین فطرت حالتی از خلقت ابتدایی در انسان است. بر اساس سخن نبی مکرم
___________________
(۱) مصطفوی، التحقیق فی كلمات القرآن، ج۹، ص۱۱۱.