در دروس گذشته ضرورت امام شناسی و همچنین ضرورت وجود امام مورد بحث قرار گرفت. اکنون این پرسش اساسی مطرح می شود که آیا میتوان برگزیدن چنین فردی را بر عهده خود افراد جامعه نهاد؟ در این درس، طی چند فراز به پرسش بالا پاسخ داده می شود.
حال كه رهبری و پیشوایی برای هدایت امت یک امر ضروری و انكارناپذیر است، پس یكی از این دو راه فراروی مردم وجود دارد: یا به اختیار خود، یک نفر را برای ایفای نقش امامت بر میگزینند و یا به فرمان الهی در مورد شایستگیهای یک شخصیت تن دردهند و او را به عنوان پیشوای خویش قرار دهند. دلایل زیر نشان میدهد كه برگزیدن رهبر و هدایتگر حقیقی از عهده مردم بیرون است و تنها با انتخاب الهی میسور میشود:
۱.دلیل عقلی بر ناممکن بودن انتخاب امام
هر خردمندی با اندک توجه به ماهیت انتخاب، انتخاب کننده و انتخاب شونده، در مییابد که انتخاب امام الهی توسط مردم امری ناممکن است. دلایل این مدعا را می توان به شرح زیر بیان کرد:
۱ .۱.هر انتخابی توسط بشر نیازمند دانش و آگاهی است. البته گستره و ژرفای این آگاهی متناسب با اهمیّت و جایگاه موضوع انتخاب تفاوت میکند. حال با توجه به مفهوم امام و جایگاه آن در تبیین عالمانه قرآن و داوری در اختلافات امت و هدایت آنان، بدیهی است انتخاب کننده باید از علم و دانشی بسیار وسیع و همه جانبه برخوردار باشد تا بتواند فردی را برگزیند که شایستگی بر عهده گرفتن مسئولیتهای امامت را داشته، و در انجام این رسالت پیامبر گونه از لغرش و انحراف مصون باشد. آشکار است که نه تنها هر فرد به تنهایی دارای چنین احاطه علمی نیست، بلکه اگر همه افراد بشر نیز علوم و عقلهای خود را روی هم بریزند، به طور عادی نمیتوانند چنین فردی را از میان انبوه مردمان شناسایی