قرآن کریم به صراحت بر حضور پیامبر در کنار قرآن برای روشنگری و حل اختلافات مسلمانان تاکید می کند.
﴿وَمَا اَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ إِلّا لِـتُـبَـيِّـنَ لَـهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَهُدىً وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ﴾. (۱)
ما قرآن را بر تو نازل نكردیم مگر براى اینكه آنچه را در آن اختلاف دارند، براى آنها روشن كنى؛ و (این قرآن) مایه هدایت و رحمت است براى قومى كه ایمان مى‌آورند.
از سوی دیگر، قرآن یکی از مهمترین وظایف مومنان را ـ که شرط کمال ایمان نیز هست ـ مراجعه به پیامبر در موارد اختلاف و قبول حکم رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از دل و جان می‌داند:
﴿فَلا وَرَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِى أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِـمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيماً﴾. (۲)
به پروردگارت سوگند كه آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینكه در اختلافات خود، تو را به داورى طلبند؛ و سپس از داورى تو، در دل خود احساس ناراحتى نكنند؛ و كاملا تسلیم باشند.
حال اگر پس از پیامبر، جانشین الهی در جامعه نباشد، مردم در موارد اختلاف در امر دین و اداره امّت محلی برای رجوع ندارند. پس باید افرادی باشند که با برخورداری از علم پیامبر، اختلافات را رفع کنند و مسیر درست را از کژی‌ها و ناراستی‌ها باز نمایند. (۳)
۳.جلوگیری از انحراف در دین
در شرایط طبیعی به تدریج هدایت‌ها و میراث پیامبر خدا دست‌خوش تحریف می‌گردد؛ چرا که وسوسه‌های شیطانی و تلاشهای منافقان و دنیاپرستان، همسو با امیال نفسانی انسان به باطل، همواره به دگرگون شدن حقایق دینی می‌انجامد.
___________________
(۱) نحل / ۶۴.
(۲) نساء / ۶۵.
(۳) رک: حلی، كشف المراد، ص ۳۶۲ - ۳۶۳؛ مجلسی، حقّ الیقین، ج ۱، ص ۳۷.
