از جمله موضوعات مورد بحث در جهان بینی اسلامی، مبحث جهانشناسی است. جهانشناسی برای معرفت دینی از دو جهت اهمیت دارد: از یک سو، نظام آفرینش و هستی را با همه شگفتیها و قوانین دقیق و پیچیدهاش به نمایش گذاشته و بینش انسان را گستردهتر میسازد و از سوی دیگر، به شناخت حق تعالی و صفات و افعال او کمک میکند و نگرش آدمی به حقائق ربوبی را عمیقتر میکند. در درسهای آینده به تدریج با گوشههایی از جهان غیب و شهود آشنا میشویم و برخی از مهمترین آفریدههای الهی را مورد مطالعه قرار میدهیم. منظور از عالم شهادت، حقایقی است که با حواس انسان قابل مشاهده است و در مقابل، عالم غیب از این طریق شناخته نمی شود. از عالم شهود به بحث از آسمان و زمین می پردازیم و از عالم غیب به سه دسته موجودات که فرشتگان، جنّیان و شیاطین است بسنده می کنیم. در این درس، آسمان و زمین مورد بحث قرار می گیرد.
در جهانشناسی گاه صرفاً با رویکرد تجربی و گاه عقلی به جهان مینگریم و تنها در صدد شناخت عناصر هستی میباشیم؛ اما اسلام، علاوه بر دو رویكرد فوق، با توجه به رسالت هدایتگرى خود، به پدیدههاى عالم طبیعت از منظر خاصى نگریسته و از طرح مسائل جهان شناختى، اهداف ویژه ای را دنبال كرده است. بر پایه منابع وحیانی، افزون بر اصل شناخت جهان و پدیدههای آن، غایات دیگری نیز در نظر میباشد؛ پارهاى از این اهداف را میتوان به شرح زیر بیان کرد:
۱ـ زمینهسازى براى خردورزى و اندیشیدن آدمى در نظام خلقت؛
۲ـ آشنایى انسان با صفات خداوند، نظیر علم، حكمت و قدرت؛
۳ـ ارائه شواهدى بر اصل توحید، به ویژه توحید افعالى و شاخههاى گوناگون آن، نظیر توحید در ربوبیت و تدبیر عالم؛
۴ـ زمینهسازى براى گذر آدمى از ظواهر عالم و وصول به حقائق پنهان و دیدن دست غیبى خداوند؛