تاكنون ضمن ارائه تصویر كلّی از مفهوم نبوت و رسالت و نیز شرایط و مسئولیتهای آن، بر حقانیت پیامبر اسلام شواهد و دلایلی ارائه گردید.در آخرین بخش از مباحث نبوت، یكی از مباحث مهم در این بخش را که اثبات خاتمیت نبی مكرم اسلام است مورد بررسی قرار می دهیم.
۱. ختم نبوّت از ضروریات دین اسلام
بر اساس آیات و روایات متواتری که در کتب همه فرقههای اسلامی موجود است، اعتقاد به ختم نبوّت رسول خدا صلىاللهعليهوآله از ضروریات دین (۱) اسلام محسوب میشود، یعنی همه مسلمانان اعتقاد دارند که بعد از ایشان، نبی دیگر و بعد از قرآن، کتاب دیگری از جانب خداوند برای بشر نخواهد آمد. (۲)
۲. ختم نبوّت در قرآن کریم
نُه آیه از آیات قرآنی، بر خاتمیت نبوّت رسول خدا صلىاللهعليهوآله دلالت میکنند. (۳) در اینجا به یک آیه اشاره میگردد و در ادامه بحث نیز به برخی آیات دیگر خواهیم پرداخت:
﴿ما كانَ مُحَمّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَ لكِنْ رَسُولَ الله وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ﴾. (۴)
محمّد پدر هیچ یك از مردان شما نیست، ولی فرستادۀ خدا و خاتم پیامبران است.
در زبان عرب، معنای اصلی«خَتم»، رسیدن به پایان هر چیزی است، و واژه خاتَم یا
___________________
(۱) ضروریات دین، اموری هستند که وضوح آنها به اندازهای است که هرکس آن دین را بپذیرد، آن امر را نیز از اجزای دین به شمار میآورد.مجلسی، حق الیقین، ص۵۱۵ _ ۵۱۶؛ لاهیجی، گوهر مراد، ص۳۹۹.
(۲) مغنیه، تفسير الكاشف، ج۶، ص۲۲۵؛ سبحانی تبریزی، حوار مع الشيخ صالح الدرويش، ج۱، ص۱۶۰.
(۳) هشت آیه دیگر عبارتند از: فصّلت / ۴۱ _ ۴۲؛ انعام /۲۰ و ۱۱۵؛ سبأ / ۲۸؛ اعراف / ۱۵۸؛ قلم /۵۲؛ انبیاء/۱۰۷.
(۴) احزاب / ۴۰.