۴ .۳. گروندگان و یاوران

ایمان آورندگان به یک مدعی نبوت، شاخص خوبی برای شناخت وی می‌باشند. معمولاً کسانی که ارتباط نزدیکی با یک فرد دارند بیش از سایرین او را می‌شناسند و وضعیت روحی، اعتقادی و اخلاقی او را می‌دانند. حال اگر همین افراد در شمار نخستین کسانی باشند که به او می‌گروند، این خود نشانه‌ای است بر این که وی در میان این افراد از سابقه قابل قبولی برخوردار بوده است.بنابراین اگر انسان‌های نیکوکار، خردمند و فرزانه جامعه به وی بگروند، این خود نشان می‌دهد که دعوت وی از استحکام فکری، عقلی و اخلاقی قابل توجّهی برخوردار است.

۵ .۳. پایداری در دعوت

رهبران اجتماعی یا مدعیان منصب و مقام در جامعه به هر حال با مخالفت‌هایی روبرو می‌گردند. مدّعی نبوت نیز از این واقعیت برکنار نیست. میزان پایداری و از خود گذشتگی مدّعی نبوت در برابر مخالفتها و کار شکنی‌هایی که در بعضی موارد به جنگ و ستیزهای سخت منجر می‌شود و خطرات جانی و مالی فراوانی در بر دارد، به نوبه خود وسیله مناسبی برای تشخیص صداقت وی در ادعایش می‌باشد.

باید توجّه داشت که هر کدام از این قراین به تنهایی ممکن است در تشخیص درستی ادعای یک مدّعی نبوت کار ساز نباشد، امّا زمانی که همه این شرایط و قراین درباره یک نفر تحقق پیدا کند به حکم عقل سلیم، انسان به یقین می‌رسد که وی در ادّعای خود صادق است.

زمانی که نامه پیامبر اکرم صلى‌الله‌عليه‌وآله به قیصر روم رسید، احتمال داد كه وی همان پیامبر موعود تورات و انجیل باشد،از این رو در پی تحقیق برآمد.در همان زمان ابوسفیان همراه با گروهی از قریش برای تجارت به شام رفته بودند.قیصر آنان را احضار كرد و از آنها درباره ویژگی‌های پیامبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله پرسید و پس از دریـافـت پاسخ، گفت: اگر پاسخ‌‌های شما درست باشد، او بی‌گمان پیامبر است. (۱)

___________________

) راوندی، الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۱۳۱؛ بحارالانوار، ج‌۲۰، ص‌۳۷۹.

۵۴۴۱