پیامبر اکرم صلى‌الله‌عليه‌وآله فرمودند:
«بنده در قیامت هنوز قدمی بر نداشته که از چهار چیز از او پرسیده می‌شود؛ از عمرش که در چه راهی آن را به پایان رسانید؛ از جوانی‌اش که در چه راهی گذرانده است و از مالش که از چه راهی به دست آورده و در چه راهی خرج كرده است و از محبت ما اهل بیت». (۱)
از امام صادق عليه‌السلام از نعیمی که در آیه قرآن آمده، سئوال شد. امام فرمودند:
«ما اهل بیت نعیمی هستیم که به واسطه ما خداوند بر بندگان نعمت را تمام كرد؛ به واسطه ما، مردم پراکنده ائتلاف پیدا کردند؛ خداوند از طریق ما قلوب آنان را با یکدیگر مهربان نمود و دشمنی آنان را به برادری تبدیل کرد؛ به واسطه ما آنان را به اسلام هدایت نمود و این نعمتی است همیشگی و خداوند از حق این نعمت که بر آنان ارزانی داشته سئوال می کند و آن نعیم پیامبر و عترت او می باشند. (۲)
مسلماً هدایت انسانها مهمترین هدف آفرینش است و نعمتهای الهی آن گاه به كمال می‌رسد که انسانها به این مقصد برسند و این هدایت جز از طریق حجت‌هایی که خداوند به همین منظور فرستاده صورت نمی‌گیرد. بنا بر این بزرگترین نعمت الهی نعمتی است که هدایت انسانها را تضمین می‌نماید و آن نعمت انبیاء و اوصیاء است.
۲.انواع حسابرسی
باید دانست كه در موقف حساب با همه انسانها به صورت یکسان برخورد نمی‌شود؛ عده‌ای بدون این که حسابرسی كامل داشته باشند، وارد بهشت یا جهنم میشوند و برای گروهی به آسانی و با چشم‌پوشی انجام می‌گیرد. آیه ﴿فَسَوفَ یُحاسِبُ حِسَاباً یَسیراً﴾ (۳) ناظر به این گروه اخیر است. در مقابل، حسابرسی برای عده دیگر با دقت و همراه با
___________________
(۱) امالی صدوق، ص ۳۹؛ ابن ابی جمهور، عوالی اللئالی، ج۱، ص۹۹؛ و نیز رک: بحارالانوار، ج۷، باب۱۱ محاسبة العباد.
(۲) فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ج ۵، ص ۳۷۰؛ بحارالانوار، ج ۷، ص ۲۵۸؛ و نیز رک: کافی، ج۶، ص۲۸۰؛ محاسن، ج۲، ص۴۰۰.
(۳) انشقاق / ۸. پس محاسبه میشوند با حسابی آسان.
