اکنون که روشن شد بشر نمی‌تواند امام خویش را انتخاب کند و تعیین امام تنها به نصب الهی است، باید دید چه ویژگی‌هایی برای امام لازم است. از طریق شناسایی ویژگی‌های امام است که می‌توان به شناسایی دقیق‌تر مصادیق امام راه یافت. در این درس با برخی ویژگی‌های امام آشنا می‌شویم.
برای امام و جانشین حقیقی رسول خدا ویژگی‌های متعدّدی وجود دارد كه در این درس با سه مورد از مهم ترین ویژگی‌های امام آشنا می‌شویم.
۱.عصمت
چنان که در مبحث نبوت گذشت، عصمت در لغت به معنای باز داشتن و حفظ کردن است. عصمت در اینجا به معنای مبرّا بودن و دور بودن است و معصوم در مباحث کلامی به کسی گفته می‌شود که از دو نقص گناه و خطا، مصون و محفوظ باشد. (۱) به دلایل زیر، امام باید معصوم از گناه و خطا باشد:
۱ـ ۱ـ امام، جانشین و قائم مقام پیامبر در شئونی مانند تبیین دین، هدایت امت و برطرف کردن اختلافات مردم در امور اساسی دینی و اجتماعی است و لذا باید همانند پیامبر، دارای عصمت الهی باشد تا بتواند به خوبی وظایف خود را انجام دهد. همچنان که پیامبر از ارتکاب گناه و اشتباه مصون است و همین مصونیت، اعتماد لازم را برای قبول سخنانش به عنوان وحی و فرمان الهی به وجود می آورد، امام نیز باید از همین مزیت برخوردار باشد تا مردم او را در تبیین احکام الهی پذیرفته و از او پیروی کنند. (۲)
___________________
(۱) مجموعه آثار شهید مطهری، ج ۲، ص ۱۵۸.
(۲) همان، ج ۴، ص ۷۴۱.
