درس هشتم
نشانه‌های یگانگی خداوند
پیشتر معنای توحید بیان گردید و روشن شد که معنای اصلی یگانگی خداوند، دور داشتن حق تعالی از هرگونه شبیه و مثل و نظیر است. همچنین به مراتب توحید که از توحید ذاتی آغاز و به توحید عبادتی پایان می‌پذیرد، اشاره گردید. اینک باید به بررسی شواهد و دلایلی كه وحدانیت خداوند را اثبات می‌كند، بپردازیم.
برای اثبات یگانگی خداوند، دلایل و شواهد گوناگونی ارائه شده است. چنان که از آیات و روایات معصومان به دست آمد، توحید همچون اصل معرفت الهی، یک امر فطری و بدیهی است. اما در عین حال می‌توان برای توحید،دلایل عقلی هم ارائه کرد. در اینجا به نمونه‌هایی از ادله توحید که متناسب با سطح این نوشتار است، می‌پردازیم. (۱)
۱.تعدّد خدایان، ناسازگار با صفات خدا
پندار چندخدائی ریشه در ناآشنائی با صفات حقیقی آفریدگار هستی دارد. کسی که گمان می‌کند برای خداوند می‌توان شبیه و نظیری در نظر گرفت، در واقع تصوری ناقص و نادرست از خداوند در ذهن دارد. کم نبوده و نیستند کسانی که خداوند را همچون یکی از موجودات جهان تصور کرده اند و سپس برای او شریک یا شریکانی را در نزد خود ساخته اند. کسی که خداوند را در جایگاه حقیقی خود در نظر آورد، در می یابد که برای او هرگز شریک و همانندی نمی‌توان در نظر گرفت.
این استدلال را با کمک همه صفات الهی می توان بیان کرد. برای نمونه، با نظر به قدرت بی پایان الهی نشان می دهیم. که همتا و همراهی برای ذات حق تصور پذیر
___________________
(۱) از مراتب توحید، در این درس تنها به توحید ذاتی می پردازیم و در درس های آینده به صورت ضمنی، از توحید صفاتی و افعالی نیز یاد خواهیم کرد.
