۳. ۲. كارهاى شیطان
شیطان به روشهاى گوناگونى براى گمراه ساختن انسان‌ها توسل مى‌جوید؛ یكى از روشهاى او ایجاد وسوسه در انسان براى انجام گناه است. به گواهى قرآن، شیطان از طریق وسوسه كردن آدم و حوّا، آنان را به خوردن از شجره ممنوعه ترغیب كرد و با سوگند دروغ، آنان را فریب داد. شیطان براى ایشان سوگند خورد كه من خیرخواه شمایم. و با همین فریب سقوطشان داد و چون از آن درخت خوردند عورت‌هایشان در نظرشان نمودار شد، و از برگ‌هاى بهشت به خودشان مى‌چسبانیدند و پروردگارشان به ایشان بانگ زد: مگر من از این درخت منع‌تان نكردم و به شما نگفتم كه شیطان دشمن آشكار شما است. (۱)
از دیگر كارهاى او، زیبا جلوه دادن كارهاى زشت در نظر آدمى است:
﴿قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنى لَأُزَيِّنَنَّ لَـهُمْ فِى الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعين﴾. (۲)
گفت: پروردگارا! چون مرا گمراه ساختى، من (نعمتهاى مادّى را) در زمین در نظر آنها زینت مى‌دهم، و همگى را گمراه خواهم ساخت.
شیطان لذت گناهان را در دید گناهكاران بیش از آنچه هست، نشان مى‌دهد، تا از این رهگذر آنان را به دام معصیت كشاند. علاوه بر این، شیطان وعده‌هاى گوناگونى به پیروان خود مى‌دهد، وعده‌هایى كه هیچ كدام محقّق نمى‌گردد:
﴿يَعِدُهُمْ وَ يُمَنِّيهِمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلَّا غُرُوراً﴾. (۳)
شیطان به آنها وعده‌ها(ى دروغین) مى‌دهد؛ و به آرزوها، سرگرم مى‌سازد؛ در حالى كه جز فریب و نیرنگ، به آنها وعده نمى‌دهد.
او براى بازداشتن مردم از انفاق، آنان را از خطر فقر و تنگدستى مى‌هراساند (۴) و آدمیان را
___________________
(۱) اعراف / ۲۰ - ۲۲.
(۲) حجر / ۳۹.
(۳) نساء / ۱۲۰.
(۴) بقره / ۲۶۸.
