آن چه تا کنون گفته شد، اشاره مختصری بود به برخی از آفریدههای الهی در عالم شهادت. این موجودات برای انسان قابل ادراک به حواس ظاهری هستند. اما برخی از آفریدههای خدای متعال به عالم غیب تعلق دارند، بدین معنا که قابل درک با حواس ظاهری نیستند. در مباحثی که پس از این خواهد آمد، اندکی درباره این موجودات سخن به میان میآید. این درس به ملائکه اختصاص دارد.
یكى از اصول مسلّم جهانشناسى اسلامى، وجود موجوداتى است كه آنها را «مَلَک» یا «فرشته» مىنامند. در آیات و روایات فراوانى از فرشتگان و ویژگىها، اوصاف و افعال آنان سخن گفته شده است. در اینجا به اختصار، به بخشى از دیدگاه اسلام درباره این گروه از آفریدگان الهى اشاره مىشود:
۱. ماهیت فرشتگان
فرشتگان موجوداتى عاقل و با شعورند ولی به كمند حواس ظاهرى بشر در نمىآیند و قابل ادراک حسى نیستند. امام على عليهالسلام در بیان تفاوت خلقت فرشتگان و آدمیان فرمود:
«لَمْ يَسْكُنُوا الْأَصْلَابَ وَ لَمْ يُضَمَّنُوا الْأَرْحَامَ وَ لَمْ يُخْلَقُوا مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ». (۱)
فرشتگان در اصلابِ پدران جاى نگرفته و در ارحامِ مادران در نیامدهاند و از آب پست آفریده نشدهاند.
آنها نه غذا مىخورند و نه آب مىنوشند و نه ازدواج دارند، چنان كه در حدیثى از امام صادق عليهالسلام مىخوانیم:
___________________
(۱) نهج البلاغة، خطبه ۱۰۹، ص۱۵۹؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۷؛ و نیز رک: بحارالانوار، ج۵۶، باب ۲۳ حقیقة الملائکه و صفاتهم و شئونهم و اطوارهم.