برخی متکلمان در توضیح اهمیت عدل گفته‌اند بسیاری از عقاید اسلامی زیرمجموعه عدل الهی است و اثبات برخی اصول دین یعنی نبوت و امامت و معاد در گرو اثبات صفت عدالت است؛ زیرا بر اساس عدل الهی است که می‌گوییم ارسال راهنمایان و برپایی قیامت و پاداش و کیفر نیکوکاران و بدکاران لازم است و اگر خداوند ظالم باشد هیچ یک از این امور قابل اثبات نخواهد بود. (۱)
۲.معنای عدالت در لغت
در کتاب‌های لغت، تا آن جا که به بحث عدل الهی مربوط می‌شود، عدالت به معنای حکم به حق است و درمقابل «جور» قرار می‌گیرد. (۲) حکم به حق، حکمی است که برای شخصِ محکوم، مناسب و متناسب باشد؛ در غیر این صورت،«جور» به شمار می‌آید. به این ترتیب، عادل، کسی است که هوای نفس، او را منحرف نمی‌کند و به ستم در حکم وانمی‌دارد.
بنابراین زمانی که واژه عدل برای خداوند سبحان به کار می‌رود بدین معنا است که اگر در باره کسی حکم کرد و بر او فرمانی راند، این حکم درخور او می‌باشد و به صورت ناشایسته صادر نشده است. (۳)
۳.معنای اصطلاحی عدالت
معنای رایج عدل- که بیش از دیگر معانی عدل به ذهن متبادر می‌شود - «رعایت حقوق دیگران و دادن حق به صاحب حق» است. (۴) در مقابل این معنای عدل، ظلم و جور یعنی پایمال کردن حقوق یا تجاوز و تصرف در حقوق دیگران است.
شیخ مفید در تعریف عدل - با نظر به همین معنا - نوشته است:
___________________
(۱) رک: رسائل الشریف المرتضی، ج۱، ص۱۶۶.
(۲) کتاب العین، ج۲، ص۳۸؛ لسان العرب، ج۱۱، ص۴۳۰.
(۳) لسان العرب، ج۱۱، ص۴۳۰.
(۴) مفید، تصحیح الاعتقاد، ص۸۳؛ سبحانی تبریزی، اصول عقاید، ص۸۲.
