فشاری را که به بدن وارد می‌آید درک نموده و عذابی جسمانی را متحمل می‌شود.
۳. ۳.عوامل و موانع فشار و عذاب قبر
با توجه به چنین خطری که بعد از مرگ انسان را تهدید می‌کند، شناخت عوامل وموانع فشار و عذاب قبر بسیار حائز اهمیت است تا بدین وسیله عالم قبر، به جای تنگی و عذاب با گشایش به سوی بهشت، پر از شادی و سرور شود.
در روایات، اموری که باعث فشار و عذاب قبر می‌گردند و مواردی که از فشار و عذاب قبر باز می‌دارند، به تفصیل بیان شده است که انسان با شناخت آنها می‌تواند خود را از این عذاب هولناک برهاند.
همان گونه که گذشت، از زمره سؤالات قبر، سئوال از پروردگار، پیامبر، امام، دین، کتاب، عمر و مال است؛ بنابراین هرچند، بیشتر سؤالات اعتقادی است، اما از اعمال و رفتار نیز می‌پرسند. فقدان پاسخ صحیح به سئوالات اعتقادی، نشان از کفر شخص داشته و عذاب قبر را در پی دارد و شخص در طول برزخ در عذاب بسر خواهد برد. اهل ایمان که سؤالات اعتقادی را پاسخ گفته‌اند، باید پاسخگوی اخلاق و اعمال خود نیز باشند و لذا به نظر می‌رسد فشار قبر، عذابی موقتی است که نسبت به مؤمنانی که در اخلاق و انجام دستورات الهی دچار مشکل هستند، اعمال می‌شود. لذا پیامبر اکرم صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فشار قبر را مخصوص مؤمنانی دانسته‌اند که نعمت‌های الهی را تضیییع نموده‌اند:
«قَالَ رَسُولُ اللّٰـهِ صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ضَغْطَةُ الْقَبْرِ لِلْمُؤْمِنِ كَفَّارَةٌ لِـمَا كَانَ مِنْهُ مِنْ تَضْيِيعِ النِّعَم». (۱)
فشار قبر برای مؤمن در عوض كارهایی است که از او در ضایع کردن نعمت‌های الهی سر زده باشد.
در روایات عامل عذاب قبر، معرفت نادرست نسبت به اعتقادات دینی دانسته شده است. امام باقر عليه‌السلام پاسخ درست به سؤال از نعمت امامت را سبب نجات از عذاب قبر
___________________
(۱) امالی صدوق، ص ۵۴۰.
