بنابراین بهره مندی از یک دانش مفید و ضروری، به خصوص آن گاه که دیگران از آن بی بهره اند، شخص دانشمند را در موقعیت ویژه ای قرار می دهد و دیگران را نسبت به او نیازمند و خاضع می کند.
۲. لزوم تبعیت از عالم
اصولاً تبعیت فرع علم است. عقل حکم میکند که از کسی باید تبعیت کرد و سخن کسی را باید گوش داد که نسبت به موضوع مورد نظر، آگاه باشد. خداوند در قرآن کریم، این اصل خردمندانه را چنین تبیین میفرماید:
﴿ أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْـحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدى فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ ﴾. (۱)
آیا آن كه به سوی حق هدایت میكند، برای پیروی سزاوارتر است یا كسی كه راه نمییابد، مگر آنكه هدایتش کنند؟ شما را چه شده، چگونه داوری میكنید؟
بدیهی است پیروی از ناآگاهان و همراهی با کسی که خود از هدایت الهی بیبهره است، به گمراهی منجر خواهد شد، و انسان راه به جایی نخواهد برد. قرآن کریم میفرماید:
﴿ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ * إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللّٰـهِ شَيْئاً ﴾. (۲)
از خواستههای کسانی که نمیدانند تبعیت نکن. آنها هرگز قادر نیستند تو را در برابر خواستههای پروردگار،کفایت نمایند.
۳. لزوم علم الهی برای انبیاء
واگذاری مسئولیت، همیشه باید متناسب با ظرفیتها و امکاناتی باشد که در اختیار افراد قرار دارد. از این رو، خداوند متعال هر وظیفه و شأنی برای انبیای الهی تعیین کرده و
___________________
(۱) یونس / ۳۵.
(۲) جاثیه / ۱۸ _ ۱۹.