مکرمتهای اخلاقی ارشاد نماید و وی را او امور شرّ و نقیصههای اخلاقی بازدارد. (۱)
در تاریخ زندگانی رسول خدا صلىاللهعليهوآله آمده است: در سنّ هفت سالگی، من در ساختن خانهای کمک میکردم. خاک را در دامن خویش ریختم تا آن را بردارم، امّا ممکن بود عورت من آشکار شود. لذا صدایی از بالای سرم شنیدم که گفت: دامن خود را رها کن. کسی را ندیدم، امّا دامن خویش را رها کرده، بازگشتم. (۲)
بنابر این در مواردی که امکان دارد پیامبران الهی، اشتباه یا خطایی انجام دهند که از حوزه اختیار ایشان خارج است، فرشتگان الهی به کمک ایشان آمده، از بروز خطا جلوگیری میکنند. البته باید به یاد داشت که این گونه امدادها تنها در موارد خاص و در شرایط ویژه ای رخ می دهد که پرهیز پیامبر از خطا و گناه از طریق اراده عادی او ممکن نیست وگرنه در عموم حالاتی که پیامبر به صورت عادی زندگی می کند، او با اراده و تلاش خود به اطاعت حق و دوری از خطا و گناه می پردازد.
۳. ۴. تصرّف تکوینی خداوند
خداوند متعال گاهی به تصرّف خویش، پیامبرش را از گناه یا خطا باز میدارد. امیرالمؤمنین عليهالسلام از رسول خدا صلىاللهعليهوآله نقل میکنند که فرمود:
«من پیش از بعثت هرگز با اهل جاهلیت در کارهایی که انجام میدادند، همراهی نکردم. یک شب قصد کردم که به بازی ایشان بنگرم که ناگاه حقّ تعالی خواب را بر من چیره ساخت و لذا به هیچ وجه لهو و لعب ایشان را ندیده و نشنیدم. پس دانستم که خداوند از این کار راضی نیست و از این رو هرگز به اعمال ایشان نگاه نکردم». (۳)
___________________
(۱) امیرالمؤمنین عليهالسلام نیز میفرمایند: «وَ لَقَدْ قَرَنَ اللهُ بِهِ صلىاللهعليهوآله مِنْ لَدُنْ كَانَ فَطِیماً أَعْظَمَ مَلَكٍ مِنْ مَلَائِكَتِهِ، یسْلُكُ بِهِ طَرِیقَ الْ_مَكَارِمِ وَمحاسن أَخْلَاقِ الْعَالَمِ لَیلَهُ وَ نَهَارَهُ». از زمانی که رسول خدا صلىاللهعليهوآله از شیر گرفته شد، خداوند بزرگترین فرشته از فرشتگانش را همنشین او قرار داد تا شب و روز او را در مسیر کرامتها و محاسن اخلاقی جهان سوق دهد (نهج البلاغه، ص۳۰۰، خطبه ۱۹۲).
(۲) بحار الانوار، ج۱۵، ص۳۶۲؛ حیاة القلوب، ج۳، ص۱۷۱؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۰۷.
(۳) همان.