مستقرّند (۱) و گروهى نیز نگاهبان دوزخ و دوزخیاناند. (۲)
۴. فراوانی اصناف و مراتب فرشتگان
از روایات اسلامى استفاده مىشود كه تعداد فرشتگان به قدرى زیاد است كه به هیچ وجه قابل مقایسه با انسان نیست، چنان كه در پاسخ به این كه عدد فرشتگان بیشتر است یا انسانها، امام صادق عليهالسلام فرمود:
«سوگند به خدایى كه جانم به دست او است فرشتگان خدا در آسمانها بیشترند از عدد ذرّات خاكهاى زمین، و در آسمان جاى پایى نیست مگر اینكه در آنجا فرشتهاى تسبیح و تقدیس خدا مىكند». (۳)
از مجموعه آیات و روایات بر مىآید كه فرشتگان مقامات مختلف و مراتب متفاوت دارند. قرآن کریم از زبان فرشتگان خودشان را چنین معرفی می کنند:
﴿ما مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ * وَ إِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ * وَ إِنَّا لَنَحْنُ الْـمُسَبِّحُونَ﴾. (۴)
و هیچ یک از ما نیست جز آنكه مقام معلومى دارد؛ و ما همگى (براى اطاعت فرمان خداوند) به صف ایستادهایم؛ و ما همه تسبیحگوى او هستیم!
بعضى همیشه در ركوعند و بعضى همیشه در سجودند. امام صادق عليهالسلام مىفرماید:
«وإِنَّ لِلّٰـهِ مَلَائِكَةً رُكَّعاً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَإِنَّ لِلّٰـهِ مَلَائِكَةً سُجَّداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ». (۵)
خداوند فرشتگانى دارد كه تا روز قیامت در ركوعند، و فرشتگانى دارد كه تا قیامت در سجودند.
هم چنین، از پارهاى آیات روشن مىشود كه گروهى از فرشتگان در زمره كارگزارانِ گروه
___________________
(۱) زمر / ۷۲ ؛ انبیاء / ۱۰۳.
(۲) مدثر / ۲۰.
(۳) تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۵۵؛ بصائر الدرجات، ص۶۹؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۱۷۶.
(۴) صافات / ۱۶۴ - ۱۶۶.
(۵) تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۶؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۱۷۴.