۲.۱. نامحدود بودن
علم خداوند متعال بر خلاف علم بشر نامحدود است و شامل تمام معلومات، أعمّ از موجودات و معدومات، کلّیات و جزئیات، و گذشته و حال و آینده می‌شود. بنابراین هیچ محدودیتی برای او وجود ندارد و موجودات نمی‌توانند برای علم الهی محدودیت ایجاد کنند. در قرآن کریم بارها به گسترۀ بی‌حدّ و مرز علم و آگاهی خداوند تصریح شده است:
﴿قُلْ أ تُعَلِّمُونَ اللهَ بِدینِكُمْ وَ اللهُ یَعْلَمُ ما فى السَّماواتِ وَ ما فى الارْضِ وَ اللهُ بِكُلِّ شَىْ‌ءٍ عَلیمٌ﴾. (۱)
بگو: آیا الله را از آیین خودتان آگاه می‌کنید(!) در حالی که او میداند هر آنچه را که در آسمان‌ها و زمین است و الله به همه چیز علم دارد.
﴿یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فى الْأَرْضِ وَمَا یَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا یَعْرُجُ فِیهَا هُوَ مَعَكُمْ أَینَ مَا كُنْتُمْ وَاللهُ بِـمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ﴾. (۲)
آنچه در زمین فرو می‌رود، و آنچه از آن بیرون می‌آید، و آنچه از آسمان نازل می‌شود، و آنچه در آن بالا می‌رود، همه را خداوند میداند. و او با شماست هرجا كه باشید، و خدا به آنچه انجام می‌دهید بیناست.
نامحدود بودن علم خداوند به حدّی است که مکنونات قلبی و اسرار درونی انسان را نیز در بر می‌گیرد و هیچ ساحتی از وجود انسان از او پوشیده و پنهان نیست:
﴿قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِی صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ یعْلَمْهُ اللهُ﴾. (۳)
بگو: اگر آنچه در سینه‌های شماست، پنهان دارید یا آشكار كنید، خدا آن را میداند.
بنابراین خداوند در همه جا حضور دارد و علم او همه زوایای هستی را پوشش می دهد. باور به گستردگی علم خداوند و حضور همه جانبه او، در زندگی انسان سخت موثر
___________________
(۱) حجرات / ۱۶.
(۲) حدید / ۴.
(۳) آل عمران / ۲۹.
