۴.تخفیف در عذاب برای مخلّدین در جهنم

با آن که خداوند وعده عذاب ابدی به برخی از اهل جهنّم داده است، امّا رحمت واسعه الهی حتّی آنان را نیز در بر می‌گیرد. در برخی از احادیث آمده است که برخی کافران گاه از آن رو که با مؤمنی با رفاقت و دوستی برخورد می‌کرده است، خداوند متعال در جهنم خانه‌ای از گِل برایش می‌سازد که از حرارت آتش حفظ گردد؛ (۱) یا به فرد مشرکی که مؤمنی را در خانه خود پناه داده و او را از شرّ حاکم ستمگر زمانش نجات داده است، ندا می دهد که اگر در بهشتم جایی برای تو بود، تو را در آن جا سکنی می‌دادم، ولی بهشت بر کسی که در حال شرک بمیرد حرام است. آن گاه به آتش فرمان می‌دهد که او را نسوزاند و آزارش نکند. (۲)

پس جهنّم با این که برای عذاب خلق شده است، خداوند سبحان با لطف و عنایت خویش عدّه‌ای از گرفتاران آن را از درد و رنج و حرارت آتش در امان نگه می‌دارد یا درد و رنجشان در آن بسیار اندک خواهد بود. البته خداوند عذاب را از همه اهل جهنّم برنخواهد داشت، ولی عذاب جهنم در مورد همه دوزخیان یکسان نخواهد بود؛ زیرا آنان درجات مختلف دارند و عذاب آنان نیز درجات مختلف خواهد داشت.

___________________

(۱) صدوق، ثواب الاعمال، ص۱۶۹؛ وسائل الشیعه، ج‌۱۶، ص‌۲۸۹.

(۲) کافی، ج‌۲، ص‌۱۸۸؛ کوفی اهوازی، المومن، ص۵۰.