و آن قدر رکوع کنیم که بندهای بدنمان از هم بگسلد و آن اندازه سجده کنیم که چشمانمان از کاسه در آید و ... با این همه، شایسته از میان رفتن یکی از گناهانمان نخواهیم شد. (۱)
آری، از حکمت‌های قراردادن کیفر جاودان برای گناهکاران یکی آن است که بر آثار پنهان و ناشناخته اعمال تأکید شود و بر بلندی مقام آفریدگار و حق فرمانبری از او تأکید گردد. از این جهت است که در احادیث از کوچک شمردن گناه پرهیز داده شده است. امام صادق عليه‌السلام می‌فرماید:
«اِتَّقُوا الْـمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّهَا لَا تُغْفَرُ». (۲)
از گناهان کوچک بپرهیزید؛ زیرا بخشیده نمی‌شوند.
و باز می‌فرماید:
«مَنْ هَمَّ بِسَیئَةٍ فَلَا یَعْمَلْهَا فَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّیئَةَ فَیَراهُ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَیَقُولُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا أَغْفِرُ لَكَ بَعْدَ ذَلِكَ أَبَداً». (۳)
اگر کسی قصد گناهی کرد از انجام دادن آن خودداری کند؛ زیرا چه بسا بنده گناهی را انجام دهد. پس چون خداوند متعال او را ببیند، بگوید: از این پس هرگز تو را نخواهم بخشید.
۳. تناسب کیفر جرم با نیت مُجرِم: نیت در لغت به معنای جهتی است که انسان به سوی آن می‌رود، آن را قصد کرده و به آن معتقد است (۴) و در فرهنگ قرآن و احادیث به معنای قصد و اراده قلبی از انجام هر کاری است. نیت قلبی هر انسانی حقیقت عمل او را تعیین می‌کند. به دیگر سخن، واقعیت و شاکله هر عملی به نیت انجام دهنده آن عمل بستگی دارد. خداوند در قرآن کریم در این باره می‌فرماید:
___________________
(۱) حلی، العدد القویه، ص۳۲۰؛ بحار الانوار، ج۹۱، ص۱۳۸.
(۲) کافی، ج۲، ص۲۸۷.
(۳) همان، ص۲۷۱.
(۴) لسان‌العرب، ج۱۵، ص۳۴۷.
