«الصَّلَاةُ مِنْ شَرَائِعِ الدِّینِ وَفِیهَا مَرْضَاةُ الرَّبِّ عَزَّ وَ جَلَّ وَهِی مِنْهَاجُ الْأنْبِیاءِ وَ لِلْمُصَلِّی حُبُّ الْـمَلَائِكَةِ وَهُدًى وَإِیمَانٌ وَنُورُ الْـمَعْرِفَةِ». (۱)
نماز، از قانون‌های دین است و رضای پروردگار در آن است؛ نماز راه و روش روشن پیامبران و سبب محبّت فرشتگان، هدایت، ایمان و نور معرفت برای نمازگزار می-باشد.
روایات فراوانی در این مورد وجود دارد که تأیید می‌کند شخص نمازگزار در معرض وصول و تقرّب است؛ وصول و قرب خداوند معنایی جز تحقّق کمالات که در رأس آن معرفت الله است، ندارد. در حدیثی که از امیر المؤمنین عليه‌السلام ، امام رضا عليه‌السلام و امام صادق عليه‌السلام نقل شده می‌خوانیم:
«الصَّلَاةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِی». (۲)
نماز مایۀ تقرّب هر پرهیزکاری است.
در احادیث نماز شب نیز به این حصول معرفت اشاره شده است.
«صَلَاةُ اللَّیلِ... نُورُ الْـمَعْرِفَة». (۳)
نماز شب...[سبب]نور معرفت است.
یکی دیگر از وسیله‌های حصول معرفت خدا، که از برترین مصادیق عبادت به شمار می‌رود، دعا به درگاه الهی است، چنان که انبیاء و اولیاء به کثرت دعا به بارگاه ربوبی شناخته می‌شدند.
شاید به دلیل اهمیت و جایگاه دعا در بین سایر عبادات است که دعا را عصاره و مغز عبادت خوانده‌اند:
«الدُّعاءُ مُخُّ الْعِبَادَةِ». (۴)
___________________
(۱) خصال، ج۲، ص۵۲۲؛ جامع الاخبار، ص۷۲.
(۲) کافی، ج۳، ص۲۶۵؛ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۶؛ نهج البلاغه، حکمت ۱۳۶.
(۳) ارشاد القلوب، ج۱، ص۱۹۱؛ و نیز رک: ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۲۳؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۲۵.
(۴) دعوات راوندی، ص۱۸؛ وسائل الشیعه، ج۷، ص۲۷.
