دیوانگان نیز از نشانه و نماد استفاده می‌كنند. انسان به صورت طبیعی و فطری می‌تواند از زبان استفاده كند و پژوهش‌هایی كه تا كنون در این زمینه انجام گرفته است، این ادعا را ثابت می‌كند.

در این باره خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:

﴿الرَّحْمنُ * عَلَّمَ الْقُرْآنَ * خَلَقَ الْإِنْسانَ * عَلَّمَهُ الْبَيانَ. (۱)

خداوند رحمان، قرآن را تعلیم فرمود، انسان را آفرید، و به او بیان را آموخت.

نکته مهمی که در اینجا باید بدان اشاره شود این است که این ابعاد سه‌گانه در یک درجه از اهمیت نیستند و در عرض یکدیگر قرار ندارند، بلکه شناخت‌ها و اعتقادات انسان از بعد امیال و گرایش‌های او مهم‌تر و بالاتر است و این دو بر حوزه توانائی‌های آدمی برتری و سلطه دارند؛ زیرا تا شناختی نسبت به چیزی صورت نگیرد معمولاً میل و گرایشی نسبت به آن ایجاد نمی‌شود و امیال و گرایش‌های انسان غالباً وابسته به بینش‌ها و ادراکات او هستند. بعد توانشی نیز از دو بعد دیگر نیرو و جهت می‌گیرد و اصولاً پس از پیدا شدن میل و گرایش به امری است که انسان نسبت به انجام آن اقدام می‌کند.

___________________

) الرحمن / ۱ - ۴.

۵۴۴۱