﴿وَ نادَوْا يا مالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنا رَبُّكَ قالَ إِنَّكُمْ ماكِثُونَ ﴾.(۱)
آنها فریاد مىكشند: اى مالک! (اى كاش) پروردگارت ما را بمیراند (تا آسوده شویم)! مىگوید: شما در این جا ماندنى هستید.
همانگونه که گذشت در قیامت، رضوان رئیس کلیداران بهشت است؛ همچنین مالک رئیس خازنان جهنم می باشد.
۵. کیفیت و تنوع و تفاوت عذابها
عذابهای جهنم نقطه مقابل نعمتهای بهشت است و همان طور که نعمتهای بهشت برای ما قابل درک نمیباشد، آلام و رنجهای جهنم نیز قابل تصور نیست. جهنم محل بروز غضب و انتقام الهی است و انواع عذابهای جسمی و روحی در جهنم برقرار است: آتش سوزان، انواع گزندگان، غذاهای متعفن و نامطبوع، حسرت و اندوه و چهره زشت و کریه، تنها بخشی از درد و رنج روحی و جسمی است که اهل آتش به آن مبتلا میشوند. کیفیت عذابها به گونهای است که درد و رنجهای دنیوی در برابر آن، عذابی به حساب نمیآید. حضرت علی عليهالسلام در این باره میفرمایند:
«كُلُّ بَلَاءٍ دُونَ النَّارِ عَافِيَة». (۲)
هر بلا و مصیبتی در قیاس با آتش جهنم، عافیت است.
«وَ كُلُّ بَلَاءٍ دُونَ النَّارِ يَسِيرٌ». (۳)
هر بلایی در قیاس با آتش جهنم، آسان است.
بنا بر گزارش قرآن کریم، شدت عذاب و بلاهای جهنم به گونهای است که شخص گرفتار حاضر است عزیزانش را فدا کند تا خود را نجات دهد اما هرگز چنین امری میسر نخواهد بود:
___________________
(۱) زخرف / ۷۷.
(۲) کافی، ج۸، ص۲۴؛ من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۴۰۷؛ نهج البلاغة، ص۵۴۴، حکمت ۳۸۷؛ بحارالانوار، ج ۸، ص۲۰۰.
(۳) جامع الاخبار، ص ۱۱۷؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ص۹۳.