مقابل، ستاندن جان کافر با سختی و زجر همراه است. در آیات و روایات این تفاوت به وضوح دیده میشود؛ در حالی که مؤمنان از سوی ملائکه با سلام و سلامتی و بشارت بهشت مواجه میشوند، کافران مرگی همراه با عذاب و شکنجه در انتظارشان است:
﴿الَّذينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْـمَلائِكَةُ طَيِّبينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمْ ادْخُلُوا الْـجَنَّةَ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُون﴾. (۱)
همانها که فرشتگان (مرگ) روحشان را مىگیرند در حالى که پاک و پاکیزهاند؛ به آنها مىگویند: سلام بر شما! وارد بهشت شوید به خاطر اعمالى که انجام مىدادید.
﴿وَ لَوْ تَرى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذينَ كَفَرُوا الْـمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ وَ ذُوقُوا عَذابَ الْـحَريق﴾. (۲)
و اگر ببینى کافران را هنگامى که فرشتگان (مرگ)، جانشان را مىگیرند و بر صورت و پشت آنها مىزنند و (مىگویند:) بچشید عذاب سوزنده را!.
در روایات نیز به تعابیر مختلف، آسانی ستاندن روح از مؤمن و سختی جان دادن کافر بیان شده است:
قِيلَ لِلصَّادِقِ عليهالسلام : صِفْ لَنَا الْـمَوْتَ، قَالَ عليهالسلام : «لِلْمُؤْمِنِ كَأَطْيَبِ رِيحٍ يَشَمُّهُ فَيَنْعُسُ لِطِيبِهِ وَيَنْقَطِعُ التَّعَبُ وَالْأَلمُ كُلُّهُ عَنْهُ وَلِلْكَافِرِ كَلَسْعِ الْأَفَاعِيّ وَلَدْغِ الْعَقَارِبِ أَوْ أَشَدَّ». (۳)
به امام صادق عليهالسلام عرض شد: مرگ را برای ما توصیف نمایید. حضرت فرمودند: مرگ برای مؤمن مانند نیکوترین بوهاست که آن را میبوید و به سبب بوی خوش آن به خواب میرود و هر درد و رنجی از او جدا میگردد. وبرای کافر مانند نیش افعیها و عقربها و یا شدیدتر از آنهاست.
___________________
(۱) نحل/ ۳۲.
(۲) انفال/ ۵۰.
(۳) عیون أخبار الرضا عليهالسلام ، ج ۱، ص ۲۷۴؛ و نیز رک: کافی، ج۳، ص۱۳۴؛ من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۱۳۵.