«وَأَمَّا الْـحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَأَنَا حُجَّةُ الله». (۱)

در رخدادهایى که اتفاق مىافتد به روایت‌گران حدیث ما مراجعه کنید، زیرا آنان حجت من بر شمایند و من حجت خدا هستم.

و بدین صورت تکلیف شیعیان در دوران غیبت کبری معلوم شده است. آنان وظیفه دارند در مسائل مهم فردی، فرهنگی و اجتماعی، و نیز رویدادهای مهم سیاسی، برای روشن ساختن وظیفه الهی خود به کسانی مراجعه کنند که نشردهنده علوم و معارف اهل البیت عليهم‌السلام در همه زمینه‌ها می‌باشند.

بدون شک منظور از راویان حدیث در روایت بالا کسانی نیستند که فقط به نقل روایت می‌پردازند؛ زیرا کسانی که محل رجوع مردم قرار می‌گیرند و باید تکلیف آنان را در مسائل روز روشن کنند، چاره‌ای جز استنباط احکام در مسائل فردی و اجتماعی بر اساس منابع دین ندارند و اینان همان فقیهان جامع الشرایط و مراجع دینی هستند.

لزوم تربیت فقیه در مسائل دینی برای جامعه اسلامی ریشه در رهنمودهای خداوند متعال در قرآن کریم دارد. خدای متعال در این باره می‌فرماید:

﴿وَ ما كانَ الْـمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِى الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ. (۲)

شایسته نیست مؤمنان همگى (بسوى میدان جهاد) کوچ کنند؛ چرا از هر گروهى از آنان، طایفهاى کوچ نمىکند (و طایفهاى در مدینه بماند)، تا در دین آگاهى یابند و به هنگام بازگشت بسوى قوم خود، آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خوددارى کنند.

منظور از «تفقّه» در دین فراگیرى همه معارف و احکام اسلام اعم از اصول و فروع است؛

___________________

) كمال الدین، ج ۱، ص ۴۸۴؛ غیبة طوسی، ص ۲۹۱؛ وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۱۴۰.

) توبه / ۱۲۲.

۵۴۴۱