﴿وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَـمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا بِآياتِنا يُوقِنُون﴾. (۱)
و از آنان امامان (و پیشوایانى) قرار دادیم كه به فرمان ما (مردم را) هدایت مى‌كردند؛ چون شكیبایى نمودند، و به آیات ما یقین داشتند.
ملاک در رسیدن به مقام امامت صبر در راه خداست. شایستگان مقام امامت در برابر تمامى صحنه‌هایى كه براى آزمایش آنان پیش مى‌آید، تا مقام عبودیت و پایه بندگیشان روشن شود، صبر مى‌كنند. همچنین امام باید انسانى داراى یقین باشد، انسانى كه حقایق برایش مكشوف باشد. (۲)
ب) بندگی خدای متعال: خداوند یکی از ویژگی‌های امامان را بندگی آنان در پیشگاه با عظمت الهی معرفی کرده است:
﴿وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْـخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إيتاءَ الزَّكاةِ وَ كانُوا لَنا عابِدين﴾. (۳)
و آنان را پیشوایانى قرار دادیم كه به فرمان ما، (مردم را) هدایت مى‌كردند؛ و انجام كارهاى نیک و برپاداشتن نماز و اداى زكات را به آنها وحى كردیم؛ و تنها ما را عبادت مى‌كردند.
پیشوایان الهی، حتى قبل از رسیدن به مقام نبوت و امامت، مردانى صالح، موحد و متعبّد بوده‌اند و در پرتو همین برنامه‌ها، خداوند مواهب تازه‌اى به آنها بخشیده است. (۴)
یادآوری این نكته لازم است كه قرآن كریم در این آیه شریفه نصب ائمه را برای هدایت الهی به وجود این شرایط و خصوصیات در امامان مرتبط ساخته است.
ج) تواضع: در روایات آمده است كه امیر مؤمنان على عليه‌السلام به هنگام خلافت ظاهرى شخصاً در بازارها قدم مى‌زد، گم شده‌ها را راهنمایى مى‌كرد، ضعیفان را كمک مى‌نمود و از كنار
___________________
(۱) سجده / ۲۴.
(۲) طباطبائی، ترجمه تفسیر المیزان، ج ۱، ص ۴۱۲ و ۴۱۳.
(۳) انبیاء / ۷۳.
(۴) رک: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۵۶؛ طالقانی، پرتوی از قرآن، ج ۱، ص۲۹۴.
