﴿وَ حاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذابِ * النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْها غُدُوّاً وَ عَشِيّاً وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذاب﴾. (۱)
و عذاب شدید بر آل فرعون وارد شد! عذاب آنها آتش است كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‌شوند؛ و روزى كه قیامت برپا شود (مى‌فرماید:) آل فرعون را در سخت‌ترین عذابها وارد كنید.
آیه شریفه از دو آتش و عذاب برای فرعونیان سخن گفته است. آتشی که قبل از قیامت، بر آن عرضه می‌شوند و دارای صبح و شام است که اشاره به جهنم برزخی است و نیز جهنم آخرتی که بعد از برپایی قیامت با شدیدترین عذابها انتظار آنان را می‌کشد. همچنین آیه زیر اشاره به بهشت برزخی است:
﴿وَ لَـهُمْ رِزْقُهُمْ فيهَا بُكْرَةً وَ عَشِيّاً﴾. (۲)
و هر صبح و شام، روزى آنان در بهشت مقرّر است.
در آیه فوق نیز بهشتی مطرح می‌شود که صبح و شام دارد، در حالی که در آخرت از صبح و شام خبری نیست. پس آیه از بهشت برزخی که در پیش از آخرت است، صحبت می‌کند.
با توجه به آنچه گفته شد، پس از سؤال قبر و حسابرسی برزخ، مؤمنان و کفار مشخص می‌شوند و قبر مؤمن با بهشت برزخی و قبر کافر با جهنم برزخی مرتبط می‌شود. آنگاه روح مؤمن در بهشت برزخی خواهد بود و از نعمت‌های آن بهره‌مند می‌گردد و روح کافر بر جهنم برزخی عرضه شده و در عذاب خواهد بود. (۳)
___________________
(۱) غافر / ۴۵.
(۲) مریم / ۶۲.
(۳) امالی صدوق، ص۲۹۰؛ و نیز رک: حق الیقین، ص۴۲۴ - ۴۲۵.
