باره میفرماید:
﴿واَنزَلنا اِلَیکَ الذِّکرَ لَتُبَیِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ اِلَیهِم و لَعَلَّهُم یَتَفکَّرون﴾. (۱)
واین قرآن را که وسیله یاد آوری است به سوی تو نازل کردیم، تا برای مردم آنچه را به سوی آنان نازل شده است، تبیین کنی، و باشد که بیندیشید.
البته نقش تبیینگری به زمان پیامبر و شخص ایشان محدود نمیشود بلکه در گذر زمان و با پیشامد حوادث و مسائل، باید ابعاد گوناگون وحی الهی روشن گردد.قرآن کریم در ادامه نقش تبیینگری پیامبر، به صورت كلی اعلام میدارد:
﴿بَلْ هُوَ آياتٌ بَيِّناتٌ فِى صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الظَّالِـمُونَ﴾. (۲)
ولى این آیات روشنى است كه در سینه کسانی که بدانها علم [علم قرآن] داده شده است، جاى دارد؛ و آیات ما را جز ستمگران انكار نمىكنند.
این آیه شریفه به صراحت بیان میکند که علم تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم در سینه افرادی خاص قرار دارد. خداوند متعال چنین مقرّر فرموده است که برای توضیح حقایقی كه به اجمال در قرآن آمده است، در هر زمان عالمی آگاه وجود داشته باشد. طبیعی است که او باید از سرچشمه علم الهی سیراب شده باشد تا بتواند همه وجوه پنهان قرآن را تبیین کند.
روشن است که این گونه موارد اجمالی در قرآن ـ از معارف اعتقادی تا اخلاقیات، سیاسیات و اقتصادیات ـ چنان فراوان و گسترده است که بدون وجود تبیینگر الهی، بسیاری از وجوه دین ناشناخته و پنهان میماند. در این جا تنها یک نمونه از این حقیقت روشن، ارائه میشود:
مسلمانان همه بر این نکته اتفاق دارند که نماز مهمترین عبادت و ستون دین است. در عین حال در قرآن کریم، توضیح اندکی در خصوص شیوه انجام این فریضه آمده است؛
___________________
(۱) نحل / ۴۴ .
(۲) عنکبوت / ۴۹.