متعال در قرآن کریم می‌فرماید:
﴿وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِی إِلّا...﴾. (۱)
هیچ رسول و نبیی را پیش از تو نفرستادیم جز آن که ... .
همراهی این دو واژگان در یک آیه، از تفاوت میان دو مقام نبوّت و رسالت حکایت میكند. در روایات معصومین عليهم‌السلام نیز به این تفاوت اشاره شده است:
«عَنْ أَبِی ذَرٍّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اللهِ صلى‌الله‌عليه‌وآله وَ قُلْتُ: یا رَسُولَ الله، كَمِ النَّبِیونَ؟ قَالَ: مِائَةُ أَلْفٍ وَ أَرْبَعَةٌ وَ عِشْرُونَ أَلْفَ نَـبِی. قُلْتُ: كَمِ الْـمُرْسَلُونَ مِنْهُمْ؟ قَالَ: ثَلَاثُ مِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ جَمّاً غَفِیراً». (۲)
جناب ابوذر نقل می‌کند که نزد رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله رفتم و پرسیدم: ای رسول خدا، انبیاء چند نفرند؟ فرمود: صد و بیست و چهار هزار نفر. عرض کردم: از میان ایشان، چه تعدادی مرسَل می‌باشند؟ فرمود: سیصد و سیزده نفر جماعتی زیاد.
بر این اساس، باید دید نسبت میان دو واژه نبی ورسول و تفاوت آنها با یکدیگر چیست؟ این موضوع را از چند منظر به شرح زیر می‌توان پی گرفت:
۱. رسالت مقامی است برتر از نبوت، که بعد از مقام نبوّت، از جانب خداوند متعال برای برخی از بندگان ویژه الهی حاصل می‌شود. در این راستا، امام باقر عليه‌السلام ، حصول این مقام در حضرت ابراهیم عليه‌السلام را چنین توصیف می‌نمایند:
«إِنَّ اللهَ اتَّخَذَ إِبْرَاهِیمَ عَبْداً قَبْلَ أَنْ یَتَّخِذَهُ نَبِیاً وَاتَّخَذَهُ نَبِیاً قَبْلَ أَنْ یَتَّخِذَهُ رَسُولاً». (۳)
همانا خداوند، قبل از آن که حضرت ابراهیم را در منصب نبوّت قرار دهد، وی را در مقام بندگی پذیرفت، و قبل از آن که او را در مقام رسالت قرار دهد، وی را در مقام نبوّت قرار داد.
___________________
(۱) حج / ۵۲.
(۲) معانی الاخبار، ص۳۳۳؛ مجموعه ورام، ج۲، ص۶۷.
(۳) كافی، ج۱، ص۱۷۵؛ مفید،الاختصاص، ص۲۲.
