دلالت دارند؛ از جمله:
﴿وَلِلّهِ الْـمَشْرِقُ وَالْـمَغْرِبُ فَأَینَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ الله إِنَّ اللهَ وَاسِعٌ عَلِیمٌ﴾. (۱)
و خاور و باختر فقط از آن خداست؛ پس به هرجا روی کنید، آن جا وجه خداست.
روایات نیز با بیان‌ها و دلایل مختلف، خداوند را از مکان و جهت منزّه دانسته‌اند. امیر المؤمنین عليه‌السلام در پاسخ به سؤال یک یهودی که از مکان خدا پرسیده بود، فرمود:
خداوند خود، مکان را مکان قرار داده پس مکان ندارد و برتر است از این که مکانی او را در بر بگیرد؛ او در همه مکان‌هاست بدون آن که با چیزی مجاور شده یا آن را مس نماید؛ احاطه علمی دارد به آنچه در مکان است و چیزی در مکان از تدبیر او بیرون نیست. (۲)
و امام صادق عليه‌السلام نیز در همین رابطه فرمود:
«وَ لَا یوصَفُ بِكَیفٍ وَ لَا أَینٍ وَ حَیثٍ وَ كَیفَ أَصِفُهُ بِالْكَیفِ وَ هُوَ الَّذِی كَیَّفَ الْكَیفَ حَتَّى صَارَ كَیْفاً فَعَرَفْتُ الْكَیفَ بِمَا كَیَّفَ لَنَا مِنَ الْكَیفِ أَمْ كَیفَ أَصِفُهُ بِأَینٍ وَ هُوَ الَّذِی أَیَّنَ الایْنَ حَـتَّى صَارَ أَیناً فَعُرِفَتِ الْأَینُ بِمَا أَیَّنَ لَنَا مِنَ الاینِ أَمْ كَیفَ أَصِفُهُ بِحَیثٍ وَ هُوَ الَّذِی حَیَّثَ الْـحَیْثَ حَـتَّى صَارَ حَیثاً فَعُرِفَتِ الْـحَیثُ بِمَا حَیثَ لَـنَا مِنَ الْـحَیثِ». (۳)
[خداوند] به چگونگی و مکان و جهت توصیف نمی‌شود. چگونه او را به چگونگی توصیف کنم در حالیکه او کسی است که چگونگی را آفریده است و من چگونگی را به آن چگونگی كه او برای ما قرار داده، شناختم. یا چگونه او را به مکان توصیف کنم در حالی که او کسی است که مکان را آفریده و من مکان را از آن مکان كه برای ما قرار داده می‌شناسم. و چگونه او را به جهت توصیف کنم در حالی که او کسی است که جهت را آفریده و من جهت را از آنچه او برای ما جهت قرار داده می‌شناسم.
___________________
(۱) بقره / ۱۱۵.
(۲) مفید، الارشاد، ج۱، ص۲۰۱.
(۳) کافی، ج۱، ص۱۰۳ – ۱۰۴؛ توحید صدوق، ص۱۱۵.
