پاسخ

بی تردید از دیدگاه آیات وروایات راضی بودن ، به زنده ماندن ظالم وستمگر نکوهیده است (*) تا آن جا که امام صادق عليه‌السلام فرمود : کسی که نزد حاکم ستمگری برود وبه مقدار زمانی که ستمگر دست در جیب کرده چیزی بیرون بیاورد وبه او ببخشد ، به زنده بودن او راضی باشد ، میل وتکیه بر ظالم کرده که خدا آن را نهی کرده است. (**)

اما امام هفتم استثنائاً با تصدی مناصب مهم بهوسیله رجال شایسته وپاک شیعه مخالفت نمی کرد ، زیرا این کار موجب نفوذ آنان در دستگاه حکومت بود وباعث می شد از این راه ، مردم بهویژه شیعیان زیر چتر حمایت آنان قرار گیرند که در شرح حال علی بن یقطین گذشت. در ذیلِ گفتوگوی امام با زیاد بن ابی سلمهنیز حضرت ، به این گونه موارد استثنایی اشاره کرده است.

۲. این قصر ، خانه فاسقان است!

اگرچه مردم آن روز به استثنای تنی چند از رجال آزادمنش در برابر حکومت استبدادی هارون وریخت وپاش ها واسراف کاری های او از ترس دژخیمان رشید ، لب از انتقاد واعتراض بسته بودند ، ولی پیشوای هفتم هرگز به اعمال ناروای رشید صحه نمی گذاشت. امام کاظم عليه‌السلام همواره مخالف روش هارون بود واز رفتار ضد اسلامی او انتقاد می کرد. در این جا برای آن که گوشه دیگری از مبارزه منفی آن حضرت با حکومت خودکامه هارون روشن شود ، به یکی از موارد برخورد صریح آن بزرگوار با وی اشاره می شود :

__________________

* ـ مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار (ج ۷۲ ، کتاب العشره ، ص ۳۶۷ ، باب الرکون إلی الظالمین) آیات وروایاتی را در این باره نقل کرده است.

** ـ عن ابی عبدالله عليه‌السلام فی قول الله عزوجل ولا ترکنوا إلی الذین ظلموا فتمسکم النار ... قال : هو الرجل یأتی السلطان فیحب بقائه إلی أن یدخل یده إلی کیسه فیعطیه ، (کلینی ، فروع کافی ، ج ۵ ، کتاب المعیشه ، باب عمل السلطان وجوائزهم ، ص ۱۰۸ ، حدیث ۱۲).

۷۵۸۱