روایات ، فاقد اعتبار است. (۱)

ابن خلدون (۲) واحادیث مهدی

چنان که ملاحظه شد ، اکثریت قریب به اتفاق دانشمندان اهل سنّت ، احادیث مربوط به حضرت مهدی را صحیح ومورد قبول می دانند ، اما تنی چند ، آن ها را رد نموده یا مورد تشکیک قرار داده اند که از آن جمله «ابن خلدون» است. وی می گوید :

در میان تمام مسلمانان در طول قرون واعصار مشهور بوده وهست که در آخرالزمان حتماً مردی از خاندان پیامبر ظهور می کند ودین را تأیید وعدل وداد را آشکار می سازد ، مسلمانان از او پیروی می کنند. وی بر تمام کشورهای اسلامی تسلّط پیدا می کند. این شخص مهدی نامیده می شود وظهور دجال وحوادث بعدی که از مقدمات مسلّم قیامت است ، به دنبال قیام او خواهد بود. عیسی فرود می آید ودجّال را می کشد یا در قتل دجّال او را یاری می کند وعیسی پشت سر او نماز می خواند ...

گروهی از پیشوایان حدیث ، مانند : ترمذی ، ابوداود ، بزّار ، ابن ماجه ، حاکم ، طبرانی ، ابویَعْلی احادیث مربوط به مهدی را در کتاب های خود به نقل از گروهی از صحابه مانند : علی ، ابن عباس ، عبدالله بن عمر ، طلحه ، عبدالله بن مسعود ، ابوهریره ، أنس ، ابوسعید خُدری ، أُمّ حبیبه ، أُمّ سلمه ، ثوبان ، قرّه بن إیاس ، علی هلالی ، عبدالله بن حارث ، آورده اند.

ولی چه بسا منکران این احادیث ، در سند آن ها مناقشه کنند. در میان دانشمندان اهل حدیث معروف است که «جَرْح» بر «تعدیل» (۳) مقدّم

__________________

۱ ـ صافی ، منتخب الأثر ، ص ۲۳۱ ۲۳۵ ؛ وموسوعه الإمام المهدی ، ج ۱ ، ص ۱۳۱۶. در این باره احتمالات دیگری نیز داده اند که جهت رعایت اختصار از نقل آن ها خودداری شد.

۲ ـ عبدالرحمان بن محمد بن خلدون مغربی ۷۳۲ ۸۰۸ ه.

۳ ـ جرح وتعدیل از اصطلاحات علم حدیث شناسی است. مقصود از جرح این است که راوی یا راویانِ یک

۷۵۸۱