در پست خود ابقا کرد.

در آن زمان ، منطقه شام زیر نظر خود ولید بود. در عراق «حجاج» ، در حجاز «عثمان بن حباره» ، ودر مصر «قره بن شریک» حکم رانی می کردند وهریک از این ها در بیدادگری مشهور بودند. «عمر بن عبدالعزیز» (برادر زاده ولید) که تا حدی دوست دار عدل وانصاف بود ، با اشاره به حکومت این چند نفر در این مناطق می گفت : زمین پر از ظلم وستم شده است ، خدایا مردم را از این گرفتاری نجات بده! (۱)

گویا با توجه به این بیدادگری های سردمداران ومظلومیت وبی پناهی مسلمانان بود که امام سجاد عليه‌السلام طی بیانی ، مردم آن زمان را به شش دسته تقسیم کرده ، زمام داران را به شیر ومسلمانان را به گوسفندانی تشبیه می نماید که در بین شیر وگرگ وروباه وسگ وخوک گیر کرده ، گوشت وپوست واستخوانشان توسط شیر دریده می شود! (۲)

چرا امام چهارم قیام نکرد؟

اینک که فضای سیاسی زمان حضرت سجاد تا حدی روشن گردید ، به خوبی متوجه می شویم که چرا آن حضرت قیام نکرد؟ زیرا با رعب واختناق شدیدی که در جامعه حکم فرما شده بود وبا کنترل وتسلط شدیدی که حکومت جبار اموی برقرار ساخته بود ، هرگونه جنبش وحرکت مسلحانه پیشاپیش محکوم به شکست بود وکوچک ترین حرکت از دید جاسوسان حکومت اموی پنهان نمی ماند ؛ چنان که روزی جاسوس عبدالملک در مدینه ، به وی گزارش داد : علی بن الحسین کنیزی داشته ، او را آزاد کرده و

__________________

۱ ـ ابن اثیر ، همان کتاب ، ج ۵ ، ص ۱۱.

۲ ـ صدوق ، الخصال ، تصحیح وتعلیق : علی اکبر غفاری ، ص ۳۳۹ (باب السته).

۷۵۸۱