در عین حال ، باید توجه داشت که در میان همین تعداد محدود اصحاب وراویان آن حضرت ، چهره های درخشان وشخصیت های برجسته ای مانند : علی بن مهزیار ، احمدبن محمدبن ابی نصر بزنطی ، زکریابن آدم ، محمد بن اسماعیل بن بزیع ، حسین بن سعید اهوازی ، احمد بن محمد بن خالد برقی بودند که هرکدام در صحنه علمی وفقهی وزنه خاصی به شمار می رفتند وبرخی دارای تألیفات متعدد بودند.

از طرف دیگر ، راویان احادیث امام جواد عليه‌السلام تنها در محدثان شیعه خلاصه نمی شوند ، بلکه محدثان ودانشمندان اهل تسنن نیز معارف وحقایقی از اسلام را از آن حضرت نقل کرده اند. به عنوان نمونه «خطیب بغدادی» احادیثی با سند خود از آن حضرت نقل کرده است. (۱)

همچنین حافظ «عبدالعزیز بن اخضر جنابذی» در کتاب «معالم العتره الطاهره» (۲) ومؤلفانی نیز مانند : ابوبکر احمد بن ثابت ، ابواسحاق ثعلبی ، ومحمد بن منده بن مهربذ در کتب تاریخ وتفسیر خویش روایاتی از آن حضرت نقل کرده اند. (۳)

شهادت امام عليه‌السلام

مأمون در سال ۲۱۸ هجری درگذشت وپس از او برادرش «معتصم» جای او را گرفت. او درسال ۲۲۰ هجری امام را از مدینه به بغداد آورد تا از نزدیک مراقب او باشد وچنان که قبلاً ذکرشد ، در مجلسی که برای تعیین محل قطع دست دزد ، تشکیل داده بود ، امام را نیز شرکت داد وقاضی بغداد (ابن ابی دُؤاد) ودیگران شرمنده شدند وچند روز بعد از آن «ابن ابی دؤاد» از حسد وکینه توزی نزد معتصم

__________________

۱ ـ تاریخ بغداد ، ج ۳ ، ص ۵۴ و ۵۵.

۲ ـ امین ، سید محسن ، أعیان الشیعه ، ج ۲ ، ص ۳۵.

۳ ـ ابن شهرآشوب ، مناقب آل ابی طالب ، ج ۴ ، ص ۳۸۴.

۷۵۸۱