غفلت آن را فاسد می سازد ، وکوچک ترین فرد ، آن را وارونه می کند ...». (۱)

۳. بیم ونگرانی از نابودی اسلام با افزایش قدرت مرتدین

از آن جا که بسیاری از گروه ها وقبائلی که در سال های آخر عمر پیامبر مسلمان شده بودند ، هنوز آموزش های لازم اسلامی را ندیده بودند ونور ایمان کاملاً در دل آنان نفوذ نکرده بود ، هنگامی که خبر درگذشت پیامبر اسلام در میان آنان منتشر گردید ، گروهی از آنان پرچم «ارتداد» وبازگشت به بت پرستی را برافراشتند وعملاً باحکومت اسلامی در مدینه مخالفت نموده وحاضر به پرداخت مالیات اسلامی نشدند وباگردآوری نیروی نظامی ، مدینه را به شدت مورد تهدید قرار دادند. به همین جهت نخستین کاری که حکومت جدید انجام داد این بود که گروهی از مسلمانان را برای نبرد با «مرتدان» وسرکوبی شورش آنان بسیج کرد وسرانجام آتش شورش آنان با تلاش مسلمانان خاموش گردید. (۲) در چنین موقعیتی که دشمنان ارتجاعی اسلام ، پرچم ارتداد را برافراشته وحکومت اسلامی را تهدید می کردند ، هرگز صحیح نبود که امام پرچم دیگری به دست بگیرد وقیام کند.

امام در یکی از نامه های خود که به مردم مصر نوشته است ، به این نکته اشاره می کند ومی فرماید :

«... به خدا سوگند هرگز فکر نمی کردم وبه خاطرم خطور نمی کرد که عرب بعد از پیامبر ، امر امامت ورهبری را از اهل بیت او بگردانند و (در

__________________

۱ ـ «ان الله لما قبض نبیّه استأثرت علینا قریش بالأمر ودفعتنا عن حقٍّ نحن أحق به من الناس کافَّه فرأیت ان الصبر علی ذلک افضل من تفریق کلمه المسلمین وسفک دمائهم والناس حدیثو عهد بالإسلام والدین یُمْخَض مَخْض الوطب یفسده ادنی وَهَن ویعکسه اقل خُلْف ...». (ابن ابی الحدید ، شرح نهج البلاغه ، ج ۱ ، ص ۳۰۸ ; بحارالأنوار ، ج ۲۹ ، ص ۶۳۳).

۲ ـ البته این سخن هرگز به معنای صحه گذاشتن بر تمامی عملکردهای حکومت ابوبکر ، نظیر قتل مالک بن نویره نیست.