با توضیحاتی که تا این جا دادیم ، پاسخ سئوال اول ودوم که در آغاز این بحث مطرح کردیم روشن شد ومشخص گردید که اگر فرضاً یزید برای گرفتن بیعت از امام حسین عليه‌السلام فشار نمی آورد ، باز هم او با حکومت یزید مخالفت می کرد ونیز دانستیم که اگر دعوت کوفیان نبود باز هم این قیام رخ می داد. اینک برای آن که پاسخ سؤال سوم نیز روشن گردد ، ذیلاً چند سند وگواه زنده را که نمایانگر میزان توجه امام حسین عليه‌السلام به وظیفه امر به معروف ونهی از منکر در این قیام ونهضت است ، یادآوری می کنیم :

۱. وصیت نامه اعتقادی سیاسی امام

امام حسین عليه‌السلام پیش از حرکت از مدینه ، وصیت نامه ای خطاب به برادرش «محمد حنفیه» نوشت وطی آن علت قیام ونهضت خود را اصلاح امور امت اسلامی وامر به معروف ونهی از منکر ، وزنده کردن سیره جدش پیامبر وپدرش علی معرفی کرد. امام در این وصیت نامه پس از بیان عقیده خویش درباره توحید ونبوت ومعاد ، چنین نوشت :

«... من ، نه از روی خودخواهی وسرکشی وهوسرانی (از مدینه) خارج می گردم ، ونه برای ایجاد فساد وستمگری ، بلکه هدف من از این حرکت ، اصلاح مفاسد امت جدم ومنظورم امر به معروف ونهی از منکر است ومی خواهم سیره جدم (پیامبر) وپدرم علی بن ابی طالب را در پیش گیرم. هر کس در این راه به پاس احترام حق از من پیروی کند ، راه خود را در پیش خواهم گرفت ، تا خداوند میان من واین قوم داوری کند که او بهترین داوران است ...». (۱)

چنان که می بینیم امام در این وصیت نامه ، انگیزه قیام خود را چهار چیز اعلام می کند :

۱. اصلاح امور امت ؛

__________________

۱ ـ مجلسی ، بحارالأنوار ، ج ۴۴ ، ص ۳۲۹.

۷۵۸۱