جزیره العرب به اوج عظمت نرسیده بود وهنوز پایگاه بت پرستان (یعنی شهر مکه) به صورت دژ شکست ناپذیری باقی بود وخطرهایی از هر طرف جان ومال مسلمانان را تهدید می کرد. البته مسلمانان پس از مهاجرت به مدینه وگرایش اوس وخزرج وقبائل اطراف مدینه به اسلام ، از پیشرفت وایمنی نسبی برخوردار بودند ودربسیاری از درگیری های نظامی غالب وپیروز می شدند ، ولی خطر هنوز به کلی برطرف نشده بود. بنابراین در صورتی که گروش به اسلام وبذل مال وجان در چنین شرائطی ، از ارزش خاصی برخوردار باشد ، قطعاً اظهار ایمان واسلام در آغاز دعوت پیامبر ، که قدرتی جز قدرت قریش ونیرویی جز نیروی بت پرستان در کار نبود ، ارزش بالاتر وبیش تری خواهد داشت. از این نظر سبقت در اسلام در میان یاران پیامبر ، از افتخارات مهم به شمار می رفت.
با این توضیح میزان ارزش پیشگامی علی عليه‌السلام در اسلام به خوبی روشن می گردد.
دلائل پیشگامی علی عليه‌السلام در اسلام
دلائل وشواهد پیشگامی علی عليه‌السلام در متون اسلامی ، به قدری فراوان است که بیان همه آن ها از حد گنجایش این کتاب بیرون است ، ولی به عنوان نمونه تعدادی از آن ها را ذیلاً می آوریم :
الف. پیش از همه ، خود پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله به پیشقدم بودن علی عليه‌السلام تصریح کرده ودر میان جمعی از یاران خود فرمود :
«نخستین کسی که در روز رستاخیز با من در کنار حوض (کوثر) ملاقات می کند پیشقدم ترین شما در اسلام ، علی بن ابی طالب است». (۱)
__________________
۱ ـ اوّلکم وروداً علیَّ الحوض اوّلکم اسلاماً علی بن ابی طالب :
ابن عبدالبر ، الإستیعاب فی معرفه الأصحاب ، ج ۳ ، ص ۲۸ وچندین حدیث مشابه دیگر.
ابن ابی الحدید ، شرح نهج البلاغه ، تحقیق : محمد ابوالفضل ابراهیم ، ج ۱۳ ، ص ۲۲۹.
