نماید. امام روا نمی دید مبلغ ناچیزی که خرج یک روز فقیر را به سختی تأمین می کند ، به وی داده شود ودر نتیجه او ناگزیر گردد برای تأمین روزی بخور ونمیری ، هرروز دست احتیاج به سوی این وآن دراز کند.

خاندان علم وفضیلت

روزی عثمان در کنار مسجد نشسته بود. مرد فقیری از او کمک مالی خواست. عثمان پنج درهم به وی داد. مرد فقیر گفت : مرا نزد کسی راهنمایی کن که کمک بیش تری به من بکند. عثمان به طرف حضرت مجتبی وحسین بن علی عليهما‌السلام وعبدالله جعفر ، که در گوشه ای از مسجد نشسته بودند ، اشاره کرد وگفت : نزد این چند نفر جوان که در آن جا نشسته اند ، برو واز آن ها کمک بخواه.

وی پیش آن ها رفت واظهار مطلب کرد. حضرت مجتبی عليه‌السلام فرمود : از دیگران کمک مالی خواستن ، تنها در سه مورد رواست : دیه ای (خونبها) به گردن انسان باشد واز پرداخت آن به کلی عاجز گردد ، یا بدهی کمرشکن داشته باشد واز عهده پرداخت آن برنیاید ، ویا فقیر ودرمانده گردد ودستش به جایی نرسد. آیا کدام یک از این ها برای تو پیش آمده است؟ (۱)

گفت : اتفاقاً گرفتاری من یکی از همین سه چیز است. حضرت مجتبی عليه‌السلام پنجاه دینار به وی داد. به پیروی از آن حضرت ، حسین بن علی عليه‌السلام چهل ونه دینار وعبدالله بن جعفر چهل وهشت دینار به وی دادند.

فقیر موقع بازگشت ، از کنار عثمان گذشت. عثمان گفت : چه کردی؟ جواب داد : از تو پول خواستم توهم دادی ، ولی هیچ نپرسیدی پول را برای چه منظوری می خواهم؟ امّا وقتی پیش آن سه نفر رفتم یکی از آن ها (حسن بن علی) در مورد مصرف پول از من سؤال کرد ومن هم جواب دادم وآن گاه هر کدام این مقدار به من عطا کردند.

__________________

۱ ـ ان المسأله لا تحل الا فی احدی ثلاث : دم مفجَّع ، او دین مقرَّع ، او فقر مدقَّع ففی ایها تسئل؟

۷۵۸۱