مسیحیان است) ، سخن گفت وتناقض هایی از کلام جاثلیق گرفت.

جاثلیق به کلی درمانده شده بود ، به گونه ای که هیچ راه فرار نداشت ، لذا هنگامی که امام عليه‌السلام بار دیگر به او فرمود : ای جاثلیق ، هرچه می خواهی سؤال کن ، او از هرگونه سؤالی خودداری کرد وگفت : اکنون شخص دیگری غیر از من سؤال کند ، قسم به حق مسیح که گمان نمی کردم در میان مسلمانان کسی مثل تو باشد. (۱)

محدودیت شدید امام از طرف مأمون در مرو

هر چند امام هشتم ، ولیعهدی را به این شرط پذیرفته بود که در امور کشور وعزل ونصب کارگزاران لشکری وکشوری مداخله نکند ومأمون ، این شرط را پذیرفته بود ودر واقع ، حضرت یک مقام تشریفاتی بود وگرچه مأمون منزلی در اختیار آن حضرت قرار داده ووسایل آسایش برای او فراهم ساخته ودربان وخدمت کارانی برای پذیرایی آن حضرت گماشته بود ، اما با این حال آن حضرت آزادی عمل نداشت وبه شدت تحت نظارت وکنترل مأموران امنیتی مأمون قرار داشت ، در واقع حاجب ودربان وخدمت کاران ، هرکدام به نوعی مأموریت خبرچینی از زندگی درونی حضرت را به عهده داشت. برای نمونه بد نیست بدانیم :

۱. محل اقامت امام در کنار مقر حکومت مأمون ومتصل به آن انتخاب شده بود (۲) به طوری که فقط یک در ، بین آن دو ، فاصله بود (۳) ، ومأمون هر لحظه می توانست به سهولت وسرعت وارد منزل حضرت شود. بدین گونه محل اقامت امام از فاصله بسیار نزدیک تحت نظر وهر لحظه قابل بازرسی محترمانه! بود.

__________________

۱ ـ مجموعه آثار دومین کنگره جهانی حضرت رضا عليه‌السلام ، ۱۳۶۶ ه. ش ، ج ۱ ، ص ۴۳۲ ۴۵۲ ، مقاله آیت الله ناصر مکارم شیرازی ، با تلخیص.

۲ ـ صدوق ، عیون اخبارالرضا ، ج ۱ ، ص ۱۶۵.

۳ ـ همان ، ص ۱۷۰ ، علی بن حسین مسعودی ، اثبات الوصیه ، ص ۲۰۸.

۷۵۸۱